Sınıf Öğretmenlerinin Türkçe Dersi Ölçme Değerlendirme Yaklaşım ve Uygulamalarının İncelenmesi

Abstract

Bu araştırmanın amacı, sınıf öğretmenlerinin Türkçe dersi kapsamında ölçme değerlendirme yaklaşım ve uygulamalarının nasıl bir görünüme sahip olduğunu ortaya koymaktır. Sınıf Öğretmenlerinin Türkçe dersi ölçme değerlendirme yaklaşım ve uygulamalarının incelendiği bu araştırmada nitel araştırma desenlerinden temel nitel araştırma ve doküman incelemesi kullanılmıştır. Araştırmanın veri toplama araçları ve kapsamını "Ölçme Değerlendirme Deneyimleri Görüş Formu" ve "4. Sınıf Türkçe Dersi Sınav Kâğıtları" oluşturmaktadır. Çalışmanın katılımcılarını belirlerken amaçlı örnekleme yöntemlerinden birisi olan maksimum çeşitlilik örnekleme yöntemi tercih edilmiştir. Araştırmada 10 ilkokulda yer alan 120 öğretmen Ölçme Değerlendirme Deneyimleri Görüş Formu doldurmuştur. 13 öğretmen ile de Ölçme Değerlendirme Deneyimleri Yapılandırılmış Görüş Formu üzerinden görüşmeler gerçekleştirilmiştir. 75 adet 4. Sınıf Türkçe yazılı sınav kâğıdı doküman incelemesinde kullanılmak üzere toplanmıştır. Araştırmada elde edilen veriler içerik analizi yöntemiyle analiz edilmiştir. Araştırmanın bulgularında Türkçe dersi yazılı sınav kâğıtlarında yer alan soruların çok büyük bir çoğunluğunun hatırlama, ayırt etme, sıralama, eşleştirme gibi bilgi düzeyinde düşünme becerilerini ölçmeye yönelik hazırlandığı ve bilgiyi transfer etme, analiz etme, sentez yapma, sorgulama, eleştirel düşünme, yaratıcı düşünme ve problem çözme gibi üst düzey düşünme becerilerini ölçmeye yönelik sorulara yer verilmediği gözlenmiştir. Soruların Türkçe Dersi Öğretim Programı'ndaki konuşma, dinleme, okuma ve yazmayı içeren dört temel dil becerilerini eşit düzeyde ölçecek şekilde hazırlanmadığı; çoktan seçmeli ölçme araçlarının daha çok tercih edilip hatırlama düzeyindeki açık uçlu düzenlenirken, bunun dışında sıralama, eşleştirme, boşluk doldurma gibi ölçme araçlarından yararlanıldığı ancak düşünme becerilerini harekete geçirecek soru türlerine yer verilmediği görülmüştür. Araştırmanın diğer alt probleminde yer alan "Sınıf öğretmenlerinin ölçme değerlendirme konusunda gördüğü eğitimlere yönelik değerlendirmeleri, ölçme değerlendirme konusunda yeterliliklerine yönelik değerlendirmeleri, ölçme değerlendirmenin işlevlerine yönelik değerlendirmeleri, ölçme değerlendirme uygulamalarına yönelik değerlendirmeleri ve ölçme değerlendirmenin güncel uygulamalarına yönelik değerlendirmeleri nelerdir?" şeklinde soruların cevapları aranmıştır. Araştırmada öğretmenlerin verdikleri cevapların analizi yapılarak her bir alt soruya ilişkin oluşturulan kategorik yapılar ile bulgulara ulaşılmıştır. Bu kategorik yapılar ile birlikte yapılan tartışma ile sonuçlara ulaşılmıştır.

The aim of this research is to reveal what kind of a view classroom teachers' measurement and evaluation approaches and practices have within the scope of Turkish lesson. Basic qualitative research and document analysis from qualitative research designs were used in this research in which measurement and evaluation approaches and practices of classroom teachers in Turkish course were examined. The data collection tools and scope of the study consist of 'Assessment and Evaluation Experiences Opinion Form' and '4th Grade Turkish Course Examination Papers'. While determining the participants of the study, maximum diversity sampling method, which is one of the purposeful sampling methods, was preferred. In the study, 120 teachers in 10 primary schools filled out the Assessment and Evaluation Experiences Opinion Form. Interviews were conducted with 13 teachers on the Assessment and Evaluation Experiences Structured Opinion Form. 75 4th grade Turkish written exam papers were collected to be used in document analysis. The data obtained in the study were analysed by content analysis method. In the findings of the study, it was observed that the majority of the questions in the Turkish written exam papers were prepared to measure knowledge level thinking skills such as remembering, distinguishing, sorting and matching, and questions to measure higher order thinking skills such as transferring knowledge, analysing, synthesising, questioning, critical thinking, creative thinking and problem solving were not included. It was observed that the questions were not prepared in a way to measure the four basic language skills including speaking, listening, reading and writing in the Turkish Curriculum at an equal level; multiple-choice measurement tools were mostly preferred and open-ended at the level of recall, while other measurement tools such as sorting, matching, gap-filling were used, but question types that would stimulate thinking skills were not included. In the other sub-problem of the research, the answers to the questions as 'What are the evaluations of classroom teachers about the trainings they received on measurement and evaluation, their evaluations about their competences in measurement and evaluation, their evaluations about the functions of measurement and evaluation, their evaluations about measurement and evaluation practices and their evaluations about the current practices of measurement and evaluation?' were sought. In the research, the answers given by the teachers were analysed and the findings were reached with the categorical structures created for each sub-question. The results were reached with the discussion made with these categorical structures.