Hâfız Abdulkâdir İzmirî’nin Terbiye-İ Nev-Resîdegân Adlı Eseri (İnceleme-Metin)

Abstract

Klasik Türk Edebiyatı’nı besleyen, bu edebiyatın temellerinden birini oluşturan İran edebiyatı, yetiştirdiği âlim ve şairlerin ortaya koyduğu eserler ile de edebiyatımıza etki etmiştir. Abdurrahmân-ı Câmî de eserleri ile edebiyatımızda adından sıklıkla bahsettiren şahsiyetlerden yalnızca biridir. Çeşitli konularda eserler ortaya koyan Molla Câmî, 60 yaşındayken dünyaya gelen oğlu, Yusuf Ziyaeddin’in maddi, manevi tahsiline önem verdiğinden oğluna nasihatlerde bulunduğu pendnameyi kaleme almıştır. Bu pendname, 1864 yılında İzmir’de doğan, yaşadığı dönemde muallimlik ve mütercimlik görevini icra eden Hâfız Abdulkâdir İzmirî tarafından Terbiye-i Nev-resîdegân başlığı altında şerh edilmiştir. Toplumdaki her bireyin faydalanacağı türden nasihatleri barındıran bu eser, klasik şerh usulüne uygun olarak şerh edilmiştir. Bu çalışmanın giriş kısmında şerh ve şerh geleneğine değinildikten sonra Abdurrahmân-ı Câmî ve Hâfız Abdulkâdir hakkında bilgilere yer verilmiştir. İki ana bölümden meydana gelen çalışmanın birinci bölümünde eser; dil, şerh metodu ve içerik açısından incelenmiş, ikinci kısımda ise Latin alfabesine aktarılan metne yer verilmiştir.

Iranian literature, which nourishes Classical Turkish Literature and constitutes one of the foundations of this literature, has also influenced our literature with the works produced by the scholars and poets it has produced. Abdurrahmân-ı Câmî is just one of the personalities who often mention his name in our literature with his works. Molla Câmî, who has produced works on various subjects, wrote the pendname that his son Yusuf Ziyaeddin, who came to the world at the age of 60, gave advice to his son because he gave importance to his material and spiritual education. This advice was annotated under the title Terbiye-i Nev-resîdegân by Hâfız Abdulkâdir İzmirî, who was born in Izmir in 1864 and performed his duty as a teacher and translator during his lifetime. This work, which contains the kind of advice that every individual in the society will benefit, has been annotated in accordance with the classical annotation procedure. In the introduction part of the study, after mentioning the annotation and annotation tradition, information about Abdurrahmân-ı Câmî and Hâfız Abdulkâdir is given. The work in the first part of the work, which consists of two main parts; language, annotation method and content were examined, in the second part, the text transferred to the Latin alphabet is included.