Tarımbor (Etidot-67) Gübrelemesinin Fındıkta Verim ve Randıman Üzerine Etkisi

Abstract

Türkiye’de dünya fındık üretiminin %70’i gerçekleşmektedir. Ordu ve Samsun yöresi Türkiye fındık üretiminin yaklaşık olarak %46’sını karşılamaktadır. Bor eksikliğinde ve fazlalığında bitkisel üretim olumsuz olarak etkilenmektedir. Yüksek yağış alan çevrelerde B noksanlığı fazlaca görülmektedir. Karadeniz bölgesi de yüksek miktarda yağış aldığından yaygın olarak bor (B) noksanlığı olmaktadır. 2013 - 2014 yıllarında Samsun-Çarşamba lokasyonu çiftçi bahçesinde tesadüf bloklarında faktöriyel deneme desenine göre tarımbor (Etidot-67 = %20.8 B) gübresi topraktan ve yapraktan uygulanarak fındık verimi ve randımanı üzerine olan etkisi belirlenmiştir. Denemede, 3 farklı bor topraktan (T0=0.0 g B ocak-1 , T1=3 g B ocak-1 ve T2=6 g B ocak-1 ) ve iki farklı bor yapraktan (Y0 ile Y1=300 mg B ocak-1) uygulaması yapılmıştır. Bor gübresinin topraktan ve yapraktan uygulanmasıyla fındık verim ve randımanı üzerine etkileri kontrole göre pozitif olarak etkilenmiştir. Artan dozlarda B’lu gübreleme sonucunda denemenin her iki yılında da TI (3 g B ocak-1 ) doz uygulamasının fındık verimini arttırdığı belirlenmiştir. Denemenin birinci yılında kontrol uygulamasında fındık verimi 67.9 kg da-1 iken Tı doz uygulamasıyla 94.4 kg da-1 ’a yükselerek %39 düzeyinde verimi arttırdığı saptanmıştır. Benzer eğilim denemenin ikinci yılında da bulunmuştur. Buna göre, B uygulanmayan kontrol uygulaması’nda fındık verimi 55.5 kg da-1 iken T1 dozu uygulamasıyla 74.9 kg da-1 ’a yükselerek %35 oranında artış sağlamış olup iki yılın ortalaması olarak %37 düzeyinde artış olduğu ve bu artışın istatistiki olarak (P<0.01) önemli bulunduğu saptanmıştır. Artan (T0, T1 ve T2) dozlarda B’lu gübreleme sonucunda fındık kalitesi de pozitif olarak etkilenmiştir. Bor uygulanmayan kontrol ocakları ortalama %48 randımana sahip iken T1 dozunda %53’e yükselerek %10’luk bir artış sağlanmıştır.

Turkey provides with 70% of world total hazelnut production. Ordu and Samsun region accounts for nearly 46% of hazelnut production of Turkey. Crop production is negatively affected by both boron deficiency and redundancy. Boron deficiency occurs widely in areas of high rainfall. Since the Black Sea Region receives high amount of rainfall, boron deficiency is of a common concern. This study was carried out to determine the effect of soil and leaf applied tarimbor (Etidot-67=20.8% B) fertilizer on hazelnut yield and quality in a factorial experiment arranged in randomized complete block design in a farmer orchard in Çarşamba district of Samsun province in the years of 2013-2014. Increasing doses of Etidot-67 (20.8% B) fertilizer was applied from soil (T0= 0.0 g B ocak-1, T1= 3 g B ocak-1 and T2= 6 g B ocak-1) and leaf (Y0= 0.0 mg B ocak-1 and Y1= 300 mg B ocak-1). Soil and leaf applied tarimbor fertilizer affected hazelnut yield and quality positively, as compared to the control. In both years of the study, T1 (3 g B ocak-1) fertilization resulted in a significant increase in nut yield. Nut yield of the control treatment in the first year was 67.9 kg da-1 and T1 treatment produced 67.9 kg da-1 hazelnut, with a 39% increase over the control. Similar trend was also observed in the second year of the study. Nut yield was 55.5 kg da-1 in B-untreated control plants, whereas with the use of T1 treatment it was raised up to 74.9 kg da-1 showing a 35% increase in the second year, with an average of 37%. The application of increasing doses of boron fertilizer has also resulted in a positive influence on nut quality. The percent kernel increased from 48% in B-untreated plants to 53% with the use of T1 treatment producing a 10% increase.,Türkiye’de dünya fındık üretiminin %70’i gerçekleşmektedir. Ordu ve Samsun yöresi Türkiye fındık üretiminin yaklaşık olarak %46’sını karşılamaktadır. Bor eksikliğinde ve fazlalığında bitkisel üretim olumsuz olarak etkilenmektedir. Yüksek yağış alan çevrelerde B noksanlığı fazlaca görülmektedir. Karadeniz bölgesi de yüksek miktarda yağış aldığından yaygın olarak bor (B) noksanlığı olmaktadır. 2013 - 2014 yıllarında Samsun-Çarşamba lokasyonu çiftçi bahçesinde tesadüf bloklarında faktöriyel deneme desenine göre tarımbor (Etidot-67 = %20.8 B) gübresi topraktan ve yapraktan uygulanarak fındık verimi ve randımanı üzerine olan etkisi belirlenmiştir. Denemede, 3 farklı bor topraktan (T0=0.0 g B ocak-1, T1=3 g B ocak-1 ve T2=6 g B ocak-1) ve iki farklı bor yapraktan (Y0 ile Y1=300 mg B ocak-1) uygulaması yapılmıştır. Bor gübresinin topraktan ve yapraktan uygulanmasıyla fındık verim ve randımanı üzerine etkileri kontrole göre pozitif olarak etkilenmiştir. Artan dozlarda B’lu gübreleme sonucunda denemenin her iki yılında da TI (3 g B ocak-1) doz uygulamasının fındık verimini arttırdığı belirlenmiştir. Denemenin birinci yılında kontrol uygulamasında fındık verimi 67.9 kg da-1 iken Tı doz uygulamasıyla 94.4 kg da-1’a yükselerek %39 düzeyinde verimi arttırdığı saptanmıştır. Benzer eğilim denemenin ikinci yılında da bulunmuştur. Buna göre, B uygulanmayan kontrol uygulaması’nda fındık verimi 55.5 kg da-1 iken T1 dozu uygulamasıyla 74.9 kg da-1’a yükselerek %35 oranında artış sağlamış olup iki yılın ortalaması olarak %37 düzeyinde artış olduğu ve bu artışın istatistiki olarak (P<0.01) önemli bulunduğu saptanmıştır. Artan (T0, T1 ve T2) dozlarda B’lu gübreleme sonucunda fındık kalitesi de pozitif olarak etkilenmiştir. Bor uygulanmayan kontrol ocakları ortalama %48 randımana sahip iken T1 dozunda %53’e yükselerek %10’luk bir artış sağlanmıştır.