Gümüşhane Torul İlçesi Cizere Köyleri Monografisi

Abstract

Her kültür ve gelenek; toplumların ortak davranışlarının, maddî-manevî değerlerinin ve yönelimlerinin bütünüdür. Bu anlamda kültür ve gelenek toplum bireylerinin birbirleriyle olan etkileşiminden, düşünce-inanç sistemlerinden ve ortak tarihî geçmişinden beslenir. Modern dünyada teknolojideki gelişmelerle birlikte son yüz yılda büyük ve hızlı bir değişim görülmektedir. Bu değişim insanlığın binlerce yılda oluşturduğu kültür miraslarını hızla yok etme sürecini beraberinde getirerek insan hayatını derinden etkilemiştir. Bununla birlikte geçmiş kültürün ve buna bağlı değerlerin unutulmaya yüz tuttuğu günümüzde Türk kültürünü araştırma görevi halkbilimine ve bilim insanlarına düşmektedir. Bu çalışma ile araştırılan yörede geçmişte farklı inançlardan insanların (Rum, Ermeni ve Müslüman) birlikte yaşamış olduğu, bundan dolayı yöreye özel bir kültürün oluştuğu görülmüştür. Yöreyi özgün kılan bir diğer özellik ise yörenin coğrafi olarak kıyı ve iç bölge arasında yer alması; Giresun, Gümüşhane, Trabzon ve Erzurum gibi farklı iklim ve kültürlerden beslenmiş olması sayılabilir. Bu tespitlerden hareketle yapılan çalışmada elde edilen veriler düzenlenme aşamasında “Halk Edebiyatı” ve “Halk Bilgisi” olarak iki bölüme ayrılmıştır. Halk Edebiyatı başlığı altında manzum türler (türkü, mâni, ninni, tekerleme), mensur türler (masal, efsane, fıkra) ve manzum-mensur türlere (atasözü, deyim, bilmece, zekâ sorusu, dua, beddua) yer verilmiştir. “Halk Bilgisi” kısmında ise geçiş dönemleri (doğum, evlenme, ölüm), aile hukuku, giyim-süslenme, halk inanışları, halk tecrübeleri, halk oyunları, bayram-tören ve kutlamalar, ağız özellikleri-adlar ve lakaplar, halk sanatı, halk mutfağı başlıkları altında derlenmiş bilgilere yer verilmiştir.

Every culture and tradition are the whole of the common behaviors, moralmaterial values and tendencies of societies. In this sense culture and tradition are fed by the interaction of the members of society, the thought-belief systems and the common historical background. With the developments in technology in the modern world, a big and rapid change is observed in the last century. This change has deeply affected human life by bringing about the process of humanity's rapid destruction of its cultural heritage in thousands of years. However, these days where the past culture and related values have been forgotten, the task of researching Turkish culture falls on scientists and folklore. In this study, it was observed that people from different faiths (Greek and Armenian and Muslim) lived together in the region and therefore a special and dominant culture was built in the region. Another feature that makes the region unique is that the region is geographically located between the coast and the inner region; It can be considered as being fed from different climates and cultures such as Giresun, Gümüşhane, Trabzon and Erzurum. The obtained data from these findings is divided into two sections as “Folk Literature” and “Folk Knowledge during the editing process. Under the title of Folk Literature were given place to verse species (folk song, music, lullaby, rhyme), prose species (fairy tale, myth, joke) and verse-prose species (proverb, idiom, riddle, intelligence question, prayer, curse).In the section of Folk Information, transition periods were compiled under the headings as (birth, marriage, death), family law, clothing-decoration, folk beliefs, folk experiences, folk dances, festivals and ceremonies and celebrations, mouth features-names and nicknames, folk art, folk cuisine information.