Metinlerarasılık Bağlamında Fantastik Türk ve Amerikan Sineması

Abstract

Günümüzün en genç sanat disiplini olarak kabul gören ve bugüne kadar kitleleri peşinden sürükleyen sinema, kendi içinde çeşitli anlatı yapılarından oluşmaktadır. Ticari açıdan Aristo’nun klasik olarak adlandırılan geleneksel anlatı yapısını sıklıkla kullanan sinema zamanla modern ve postmodern biçimleri de kullanır olmuştur. Disiplinlerarası bir sanat dalı olan sinemada klasik anlatı yapısı ile benimsenen özdeşleşme kavramı modern yapıda reddedilerek yabancılaşma öne çıkmaktadır. İzleyicinin kendisine verilen mesajları sorgulamasını bekleyen modern anlatı sineması, yönetmeni filmin tek sahibi olarak kabul eder. Son yıllarda postmodern olarak adlandırılan yaklaşımsa anlatı dilinde daha iç içe ve karmaşık biçimleri ifade eder. Klasik ve modern anlatıların çeşitli yollarla izleyiciye karma bir şekilde sunulması, kahramanın olay ve zaman kurgusunda kopuklukların oluşması ile metinlerarasılık postmodern yaklaşımın okuma yöntemi olarak kabul edilir. Metinlerarasılık kavramı iki ya da daha fazla metnin birbirini alıntılaması, kopyalaması ya da birbirine göndermesi olarak karşımıza çıkmaktadır. Farklı sinema anlatılarının çeşitli yöntemler ile birbirini alıntılaması Türk sinemasında da kendini göstermektedir. Çoğunlukla uyarlama filmleri içeren Türk sinemasında birbirini alıntılayan veya birbirine gönderen filmler özellikle fantastik türde örneklenmiştir. İçerik olan birbirini kopyalayan bu çalışmaların sıklıkla başvurduğu metinler çizgi roman ve edebiyat uyarlamalarından oluşmaktadır. Çalışmada, bu kavramlardan yola çıkılarak Fantastik Türk Sinemasının oluşum ve gelişim süreçlerine yer verilerek bu alanda üretilmiş olan film örnekleri metinlerarasılık bağlamında ele alınmaktadır.

Recognized as the youngest art discipline of our day, the cinema, which has so far pursued the masses, consists of various narrative structures within itself. From a commercial point of view, the cinema, which frequently uses the traditional narrative structure called Aristotle's classic, has been used in modern and postmodern forms. The concept of identification adopted in the classical narrative structure in cinema, which is an interdisciplinary art branch, is rejected in the modern structure and alienation comes to the fore. The modern narrative cinema, which expects the viewer to question the messages given to him, accepts the director as the sole owner of the film. In recent years, the postmodern approach refers to more intertwined and complex forms in narrative language. The presentation of classical and modern narratives in a variety of ways to the audience in a mixed way, the formation of breaks in the event and time of the hero, intertextuality is accepted as the method of reading the postmodern approach. The term intertextuality refers to the fact that two or more texts are quoted, copied or sent to each other. The different cinema narratives are cited in Turkish cinema. In Turkish cinema, which mostly includes adaptive films, films that cite or send each other are exemplified in a fantastic genre. The texts which are frequently used by these replicating works, consist of comic book and literature adaptations. In this study, the production and development processes of the Fantastic Turkish Cinema based on these concepts are taken into consideration and the film samples produced in this field are discussed in the context of intertextuality.