Kısa Metrajlı Filmlerde Bir Anlam Aktarma Aracı Olarak Mekan Kullanımı

Abstract

İnsanoğlu, varoluşundan itibaren yaşadığı dünyayı anlamlandırmaya çalışmıştır. İnsanı diğer canlılardan ayıran zihinsel yapısı, bu çabayı açıklamaktadır. İnsanoğlu; nesneleri, imgeleri ve olguları kültürel birikimine bağlı olarak algılamaktadır. Algıladıkları arasında ilişkilendirme yaparak zihinsel gücüyle belli kavramları oluşturmaktadır. Dolayısıyla oluşturduğu kavramlarla ve onları çağrıştıran göstergelerle belli anlamlara ulaşmaktadır. Göstergeler toplumsal iletişimin bir parçasıdır. İnsanoğlu zaman içinde düşünebilme ve yorumlayabilme yeteneğini, sanata ve bilime yöneltmiştir. Toplumsal kültürün bir parçası niteliğinde olan sinema, insanoğlunun anlam arayışına imkan sağlayan sanat dallarından biri olmuştur. Sinemanın görsel ve işitsel özellikleri anlaşılabilirliğini artırmaktadır. Yapısı gereği bir çok kod ve göstergeyi bünyesinde barındıran sinemada yönetmen, filmin anlamını oluşturabilmek için belli kodlardan ve göstergelerden yararlanmak durumundadır. Sinema göstergebilimi ise; işte bu kod ve göstergelerin aslında neyi aktarmak istediğini çözümleyerek filmin anlaşılabilirliğine katkıda bulunmaktadır. Sinema sanatında anlatılmak istenen duygu ve düşünceler görüntü öğeleri aracılığıyla izleyiciye aktarılmakta, mimari mekan da bu görsel öğelerin en önemlisi olarak sinema dilinin oluşmasına katkı sağlamaktadır. Gelişen zamanla disiplinlerarası yaklaşım aracılığıyla farklı disiplinler etkileşim haline girerek, kendi alanlarına ait çözüm ve yöntemleri diğer alanlarda da kullanarak her iki alana da katkı sağlar hale gelmiştir. Mimarlık ve sinema sanat dallarının da temel öğelerinin mekan kavramı olması bakımından etkileşimleri kaçınılmaz olmuştur. Mimarlık ve sinema, sinemanın varoluşuyla birlikte gelişen dünya ve kültürlere paralel olarak, farklı bakış açıları ve ele alışlarla birbirlerinden etkilenmişlerdir. Mimarlık sinemanın görsel gücünden, mekansal tasarım alternatiflerinden ve gerçekliğinden yararlanırken; sinema, mimarlığı sinemasal anlama katkıda bulunan bir araç olarak kullanmaktadır. Bu çalışmada, mimarlık ve sinemada mekan kavramını genel olarak incelemenin dışında, sinemadan bağımsız düşünülemeyecek bir tür olan kısa filmler üzerinde çalışılmıştır. Bir öyküyü ya da olay kurgusunu kısa zamanda izleyiciye aktarmak durumunda olan kısa filmler, bu durumlarından dolayı kullandığı sürelere daha yoğun anlamlar yüklemek zorundadırlar. Dolayısıyla filme ait her öğe daha fazla önem kazanmaktadır. Filmlerde en temel görsel öğe olan mekan kavramı da bunların başında gelmektedir. Bu çalışmada, literatür araştırması ile örnek olarak seçilen, Türkiye’de yapılan önemli festivallerde ödül almış dört adet kısa metrajlı film.

Christian Metz’in göstergebilimsel çözümleme yöntemi kullanılarak analize tabi tutulmuştur.,Mankind has tried to understand the world it has lived since its existence. The mental structure that separates human beings from other creatures explains this effort. Mankind comprehend objects, images and phenomenon with their cultural accumulation. By associating between perceptions, they form certain concepts with their mental power. Therefore, it reaches certain meanings with the concepts it creates and the indicators that evoke them. Indicators are part of social communication. Mankind has directed the ability to think and interpret over time to art and science. Cinema, which is a part of social culture, has become one of the branches of art that enables mankind to seek meaning. The visual and auditory features of cinema increase its intelligibility. In order to create the meaning of the film, the director has to take advantage of certain codes and indicators. Cinema semiotics, by analyzing what these codes and indicators actually want to convey, contributes to the intelligibility of the film. In the art of cinema, the feelings and thoughts that are wanted to be told are transferred to the audience through the visual elements, and the architectural space contributes to the formation of the language of cinema as the most important of these visual elements. In developing time, it has become interplay between different disciplines through interdisciplinary approach, and it has become a contribution to both fields by using solutions and methods of its own fields in other fields. The fact that the main elements are space has made the interaction of the branches of cinema and architecture art inevitable. Architecture and cinema in parallel with the existence of cinema, are influenced by each other with different perspectives and approaches in line with the developing world and cultures. While architecture uses the visual power of cinema, spatial design alternatives and reality, cinema uses architecture as a means of making cinematic sense. In this study, apart from generally examining the concept of space in architecture and cinema, it has been studied on short films which are not considered independent of cinema. Short films which have to pass a story or fiction to the audience in a short time have to load more intense meanings to the times they use because of this situation. Therefore, each element of the film becomes more important. The concept of space, which is the most basic visual element in movies, is also one of the leading ones. In this study, four short feature films, which awarded at important festivals in Turkey, which are selected as an example by literature research, were analyzed using Christian Metz's semiotic analysis method.