Ergenler İçin İnternette Yabancılarla Etkileşim Ölçeği Geliştirme Çalışması

Abstract

İnternet üzerinden gerçekleştirilen ve bireye zarar verme potansiyeli barındıran davranışlar, riskli internet davranışları olarak değerlendirilmektedir. Riskli internet davranışlarından çevrim içi yabancılarla etkileşim, ergenler için yaygınlığı ve sonuçları açısından ayrı bir öneme sahiptir. Bu bağlamda ergenlerin internette yabancılarla etkileşim kurmaya dönük tutumlarının ve ilişkili faktörlerin araştırılması gerekli görülmektedir. Diğer taraftan, ilgili alan yazında bu tutumu belirlemeye yönelik ölçme aracının eksikliği dikkat çekmektedir. Araştırmanın temel amacı, ergenlerin internette yabancılarla etkileşim kurmaya dönük tutumlarını belirlemeye yönelik geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı geliştirmektir. Araştırma karma yönteme uygun olarak tasarlanmıştır. Araştırmanın örneklemi birinci (n=684) ve ikinci (n=1419) çalışma olmak üzere iki ana gruptan oluşmakta, gruplar kendi içerisinde AFA (birinci=384, ikinci=914) ve DFA (birinci=300, ikinci=505) olarak ikişer alt gruba ayrılmaktadır. Araştırmanın verileri kişisel bilgi formu, Problemli İnternet Kullanımı Ölçeği-Ergen, Marlowe-Crowne Sosyal Beğenirlik Ölçeği KF C ve Riskli İnternet Davranışları Anketi ile araştırma kapsamında geliştirilen İnternette Yabancılarla Etkileşim Ölçeği aracılığıyla toplanmıştır. Verilerin analizi SPSS 24.0 ve AMOS 20.0 paket programları ile gerçekleştirilmiştir. Geçerlik çalışmaları kapsamında AFA ve DFA, kapsam geçerliği, ölçüt bağıntılı geçerlik; güvenirlik çalışmaları kapsamında ise test-tekrar test, Cronbach’s Alfa iç tutarlılık katsayısı ve testi yarıya bölme tekniklerinden yararlanılmıştır. Alt amaçlar için tanımlayıcı istatistik, bağımsız t testi ve tek yönlü ANOVA teknikleri kullanılmıştır. AFA sonucunda toplam varyansın %48,65’ini açıklayan, 17 madde ve tek faktörden oluşan bir yapı ortaya çıkmış, bu yapı DFA ile sınandığında uyum indekslerinin uygun olduğu tespit edilmiştir (χ2/sd=3,89, GFI=,90, AGFI=,87, CFI=,92, RMSEA=,07 ve SRMR=,04). Ayrıca ergenlerin internette yabancılarla etkileşim kurmaya dönük tutumlarının bazı demografik değişkenlere göre farklılık gösterdiği belirlenmiştir. Araştırmanın sonuçları İnternette Yabancılarla Etkileşim Ölçeği’nin geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olduğunu ortaya koymaktadır. Bu ölçeğin özellikle risk grubundaki bireylerin tespit edilmesi, önleyici ve müdahale edici çalışmaların yapılması açısından uygulayıcılara kaynak olacağı düşünülmektedir. Ayrıca internette yabancılarla etkileşim kurmaya dönük tutumla ilişkili faktörlerin incelenmesinin alana katkı sağlayacağı düşünülmektedir.

Behaviors that are exhibited over the Internet and have the potential to harm individual are considered risky online behavior. Interaction with online strangers, one of these risky behaviors, is particularly important in terms of prevalence and consequences among adolescents. In this context, it is necessary to investigate adolescent attitudes towards communicating with strangers on the Internet and associated factors. On the other hand, the lack of a measurement instrument to evaluate this attitudes in the related literature draws attention. The primary purpose of this study is to develop a valid and reliable scale for measuring adolescents’ attitudes towards having an online interaction with strangers. Mixed methods research design was used in the study. The research sample consisted of two main groups as the Study 1 (n=684) and the Study 2 (n=1419). Each group was divided into two subgroups, including EFA (Study 1=384, Study 2=914) and CFA (Study 1=300, Study 2=505). The research data was collected through personal information form, the Problematic Internet Use Scale-Adolescent, the Marlowe-Crowne Social Desirability Scale Short Form C, the Risky Internet Behaviors Questionnaire, and Interaction with Strangers on the Internet Scale developed as part of the research. The data was analyzed using SPSS 24.0 and AMOS 20.0 package programs. EFA, CFA, content validity and criterion-related validity were utilized for the validity of the scale; test-retest, Cronbach’s Alpha internal consistency coefficient and split-half methods for the reliability. Descriptive statistics, independent t test and one-way ANOVA test were used for subgoals. The EFA results revealed a structure consisting of 17 items and one factor that accounted for 48.65% of the total variance. When it was tested by CFA, fit indices were found to be appropriate (χ2/sd=3.89, GFI=.90, AGFI=.87, CFI=.92, RMSEA=.07 and SRMR=.04). In addition, this study indicates that adolescent attitudes towards interacting with strangers in an online setting differs depending on certain demographic variables. Results of the study demonstrate that Interaction with Strangers on the Internet Scale is a valid and reliable assessment tool. It is suggested that the scale can provide a basis for practitioners, particularly in terms of identifying individuals who are at risk and conducting prevention and intervention studies. Furthermore, investigating factors associated with the attitudes towards interaction with strangers on the internet will contribute to the literature.