Orta ve Doğu Karadeniz Bölgesinden Toplanan Bazı Yerel Domates Popülasyonlarının Karakterizasyonu ve Biyokimyasal İçeriklerinin Belirlenmesi

Abstract

Bu araştırmada; Orta ve Doğu Karadeniz Bölgelerinde bulunan Artvin, Giresun, Ordu, Rize, Samsun ve Trabzon illerinden toplanan 54 adet genotip ve 4 şahit çeşit olmak üzere toplam 58 domates genotipi kullanılmıştır. Toplam 58 genotipin morfolojik ve meyve kalite özellikleri, biyokimyasal içerikleri ve moleküler primerler yardımı ile karakterizasyonları yapılmıştır. Morfolojik özellikler UPOV kriterlerine göre değerlendirilmiştir. UPOV kriterlerine göre 38 kriterde morfolojik gözlemler yapılmış ve bu gözlemlerden elde edilen verilere dayalı Temel Bileşen Analizi yapılmıştır. Temel bileşenlerin ilk 6 ekseni toplam varyasyonun %52.23’ünü açıklamıştır. Toplanan genotiplerde kuru madde miktarları %4.7-13.3, SÇKM miktarları %3.2-11.2, ortalama meyve ağırlıkları 8.62-470.61 g arasında, C vitamini içerikleri 6.9-20.8 mg 100 mL-1, meyve suyu pH’ları 4.34-4.92 ve titre edilebilir asitlik değerleri sitrik asit cinsinden %0.26-0.57 aralığında belirlenmiştir. Bitki başına verim değerleri ise 0.20-1.65 kg bitki-1 aralığında bulunmuştur. Genotipler arasında renk bakımından önemli farklılıklar bulunmamıştır. Meyvelerin Kroma değerleri 30.22-56.71 ve Hue açısı değerleri ise 34.04-83.51 olarak tespit edilmiştir. Biyokimyasal içeriklerden toplam fenolik madde miktarları 50.78-336.64 mg GAE 100 g-1, toplam flavonoid madde miktarları 59.38-306.18 mg QE 100 g-1 fw, DPPH antioksidan kapasiteleri 0.42-2.13 mmol TE 100 g-1 fw ve FRAP antioksidan gücü ise 1.5-7.8 mmol TE 100 g-1 fw arasında değişim göstermiştir. Domates genotipleri arasında polimorfizm gösteren 17 ISSR primeri belirlenmiştir. Bu primerler toplamda 71 bant meydana getirmiştir. Primer başına 3.5 allel elde edilirken bu allelerin primer başına 3.4’ü polimorfik olmuştur. PIC değerleri 0.09-0.71 arasında değişmiştir. Benzerlik indeks değerleri 0.67 ile 1.00 arasında değişmiştir. A1 ile R4 genotipleri genetik olarak birbirlerine en uzak, O7 ve O8 genotipleri ise en benzer genotipler olarak bulunmuşlardır.

In this study, 58 tomato genotypes were used, consisting of 54 genotypes collected from the provinces of Artvin, Giresun, Ordu, Rize, Samsun, and Trabzon in the Middle and Eastern Black Sea Region, and 4 reference varieties. The morphological and fruit quality characteristics, biochemical contents, and molecular primers of the total 58 genotypes were characterized. Morphological characteristics were evaluated according to UPOV criteria. According to UPOV criteria, 38 criteria of morphological observations were made and a Principal Component Analysis was carried out based on the data obtained from these observations. The first 6 components of the principal components explained 52.23% of the total variation. The amounts of dry matter in the collected genotypes were between 4.7-13.3%, the amounts of TSS were between 3.2-11.2%, the average fruit weights were between 8.62-470.61 g, the vitamin C contents were between 6.9-20.8 mg 100 mL-1, the pH of the fruit juices were between 4.34-4.92, and the titratable acidity values were between 0.26-0.57 in terms of citric acid. The yield values per plant were found to be in the range of 0.10-2.9 kg plant-1. There were no significant differences in terms of color among the genotypes. The Chroma values of the fruits were between 30.22-56.71 and the Hue angle values were between 34.04-83.51. The total amounts of phenolic compounds in the biochemical contents were between 50.78-336.64 mg GAE 100 g-1, the total amounts of flavonoid compounds were between 59.38-306.18 mg QE 100 g-1 fw, the DPPH antioxidant capacities were between 0.42-2.13 mmol TE 100 g-1 fw and the FRAP antioxidant power was between 1.5-7.8 mmol TE 100 g-1 fw. 17 ISSR primers that showed polymorphism among tomato genotypes were determined. These primers generated a total of 71 bands. 3.5 alleles were obtained per primer, and 3.4 of these alleles were polymorphic. The PIC values varied between 0.09-0.71. The similarity index values varied between 0.67 and 1.00. The A1 and R4 genotypes were the most genetically distant, while the O7 and O8 genotypes were the most similar genotypes.