Tuzlu Koşullarda Bentonit Uygulamasının Makarnalık ve Ekmeklik Buğdayların Kadmiyum Alımına Etkisi

Abstract

Kadmiyum toprakta düşük miktarda bile olsa buğdaya taşınabilme ve kolaylıkla birikebilmesi sonucunda besin zincirine dahil olmaktadır. Sera koşullarında saksı denemesi olarak tuzlu koşullarda (4000 ppm NaCl), Cd (0, 2 mg kg-1 toprak) dozlarına bentonit (%0, %5, %10 ve %20 toprak) dozları uygulanarak ekmeklik (Vittorio) ile makarnalık (Cesare) buğday çeşitleri yetiştirilmiştir. Bu çalışmada, tuzlu koşullarda bentonit uygulamasının ekmeklik ve makarnalık buğday çeşitlerinde kuru madde verimi, kadmiyum (Cd) alımı ve mineral besin elementleri üzerine olan etkisi araştırılmıştır. Elde edilen sonuçlara göre, tuzlu koşullarda ve Cd dozlarında artan dozlarda bentonit uygulamaları sonucunda ekmeklik ve makarnalık buğdayların kuru madde ağırlığının arttığı belirlenmiştir. Ekmeklik buğdayların makarnalık buğdaylara göre daha fazla kuru madde ürettiği saptanmıştır. Hem ekmeklik hem de makarnalık buğdayda kontrole göre en fazla kuru madde artışı %20 bentonit uygulamasından elde edilmiştir. Kontrol uygulamasına göre en fazla Cd konsantrasyonu %5 bentonit uygulamasından elde edilmiştir. Ayrıca makarnalık buğdayın ekmeklik buğdaya göre daha fazla Cd biriktirdiği saptanmıştır. Tuzlu koşullarda artan bentonit uygulamalarıyla beraber hem ekmeklik hem de makarnalık buğday çeşitlerinde kontrole göre yeşil aksam fosfor ve demir konsantrasyonlarında artışlar meydana gelirken kalsiyum, sodyum ve mangan konsantrasyonlarında ise azalmalar meydana gelmiştir. Cd ile kirlenmiş alanlarda bentonit uygulamalarının buğday çeşitlerinde bitki gelişimini arttırmanın yanısıra bitkinin Cd alımını azaltmadaki etkinliği nedeniyle uygulanması önerilebilir.

Cadmium is included in the food chain as a result of its ability to be transported to wheat and easily accumulated in the soil, even in small amounts. As a pot experiment in greenhouse conditions, bentonite (0, 5%, 10% and 20% soil) doses were applied in saline conditions (4000 ppm NaCl), Cd (0.2 mg kg-1 soil) doses, and bread (Vittorio) and durum (Cesare) wheat cultivars were grown. In this study, the effect of bentonite application in salty conditions on dry matter yield, cadmium (Cd) uptake and mineral nutrients in bread and durum wheat varieties was investigated. According to the results, it was determined that the dry matter weight of bread and durum wheats increased as a result of increasing doses of bentonite in salty conditions and Cd doses. It was determined that bread wheat produced more dry matter than durum wheat. In both bread and durum wheat, the highest dry matter increase was obtained from 20% bentonite application compared to the control. Compared to the control application, the highest Cd concentration was obtained from the 5% bentonite application. In addition, it was determined that durum wheat accumulates more Cd than bread wheat. With increasing bentonite applications in salty conditions, green parts phosphorus and iron concentrations increased, while calcium, sodium and manganese concentrations decreased in both bread and durum wheat varieties compared to the control. Bentonite applications in Cd-contaminated areas can be recommended due to its effectiveness in reducing plant Cd uptake as well as increasing plant growth in wheat cultivars.