Isophya Brunner Von Wattenwyl, 1878 (Orthoptera: Tettıgonııdae: Phaneropterınae) Cinsinin İki Tür Grubunun Spermatofor Özelliklerinin Karşılaştırılması

Abstract

Çalıçekirgeleri, çiftleşme davranışının önemini anlamak için sıklıkla çalışılan model organizmalardandır. Erkek çalıçekirgeleri çiftleşme sırasında oldukça maliyetli olan spermatofor olarak adlandırılan düğün hediyesi oluşturur ve dişiye transferini gerçekleştirir. Bu davranış çalıçekirgelerini spermatoforun boyutuyla ilişkili olarak birçok varyasyonun çalışılabilmesi için uygun model organizma haline getirmiştir. Spermatoforu oluşturan spermatofilaks ve ampulla içerdiği sperm sayısıyla ilişkili olarak birçok kez çalışılmıştır. Erkek ve dişi çalıçekirgeleri için çiftleşmenin faydası ya da maliyeti değişse de türlerin birçok evrimsel parametreden etkilendikleri bilinmektedir. Tez çalışmasında Isophya cinsine ait 1. zernovi (4 tür) ve 1. rectipennis (5 tür) tür gruplarının birbirinden filogenetik olarak ayrılmasında kullanılan morfolojik, biyoakustik, ve moleküler yöntemlere ilave olarak davranışsal verilerin kullanılabilirliği araştırılmıştır. İlaveten her iki tür grubundan elde edilen vücut büyüklük parametrelerinin spermatafor yatırımı ile ilişkisi, erkeğin üremedeki stratejik yatırımını açıklayan ejakulat koruma hipotezinin desteklenmesinin yanı sıra türlerin ayrımında spermatofor karakterlerinin kullanılabilirliği araştırılmıştır. Sonuç olarak I. zernovi ve I. rectipennis tür gruplarından elde edilen davranışşal veriler monofiletik tür grupları arasında belirgin olarak farklılaşmamış fakat ampulla ağırlığının ve sperm sayısının tür grupları bazında farklılaşması bazı fizyolojik parametrelerin de evrimsel tür grupları bazında şekillenebileceğine işaret etmektedir. I. rectipennis ve I. zernovi tür grubunda erkeğin vücut büyüklüğü ile spermatofor, spermatofilaks ve ampulla ağılıkları arasında pozitif ilişki bulunmuştur. Vücut büyüklüğü ile sperm sayısı arasındaki ilişki I. rectipennis grubundaki türler arasında görülürken, I. zernovi grubunda bu ilişkiye rastlanılmamıştır. Her iki tür grubundan elde edilen veriler spermatofilaksın ejakulatı korumaya yönelik fonksiyonunu açıklamaktadır. Çalışılan dokuz türün spermatofor ve içeriklerine dair yatırımlar incelendiğinde türlerin yatırım parametlerinin türler arasında değişken olduğu, türe özgü özelliklerle belirlendiği görülmektedir.

Bushcrickets comprise an important group of model organisms that are intensively studied to understand the evolution of mating behaviour. During mating, male bushcrickets produce nuptial gifts called spermatophore, which is very costly, and transfer it to the female. This behaviour has made bush crickets suitable model organisms to study many variations in spermatophore size. Spermatophylax and ampulla forming the spermatophore have been studied many times in relation to the number of sperm it contains. Although the benefit or cost of mating varies for male and female bushcrickets, it is known that species are affected by many evolutionary parameters. In the thesis study, the usability of behavioural data in addition to the morphological, bioacoustic, and molecular methods used in the phylogenetic separation of the 1. zernovi (4 species) and 1. rectipennis (5 species) species groups of the genus Isophya was researched. In addition, the relationship between body size parameters obtained from both species groups and spermatophore investment, supporting the ejaculate protection hypothesis explaining the male's strategic investment in reproduction, as well as the usability of spermatophore characters in the differentiation of species were studied. As a result, behavioural data obtained from I. zernovi and I. rectipennis species groups did not differ significantly between monophyletic species groups, but the differentiation of ampulla weight and sperm number based on species groups indicates that some physiological parameters may also be shaped based on evolutionary species groups. In I. rectipennis and I. zernovi species groups, a positive correlation was found between male body size and spermatophore, spermatophylax and ampulla weights. While the relationship between body size and sperm number was observed among the species in the I. rectipennis group, this relationship was not found in the I. zernovi group. Data from both species groups describe the function of spermatophylax to protect the ejaculate. When the investments in the spermatophores and their contents of the 9 studied species are examined, it is seen that the investment parameters of the species are variable between species and are determined by species-specific characteristics.