Gebelerde Anksiyete ve Depresyon Düzeyleri İle Beslenme Tutumu Arasındaki İlişki

Abstract

Bu çalışma gebelerde anksiyete ve depresyon düzeyleri ile beslenme tutumu arasındaki ilişkiyi belirlemek için yapılmıştır. Gereç ve Yöntem: Tanımlayıcı ve ilişki arayıcı tipte olan çalışmanın örneklemine, Karadeniz Bölgesinde bir üniversite hastanesinin gebe polikliniğine doğum öncesi izlemi için başvuran, alınma kriterlerine uygun olan ve araştırmayı katılmayı kabul eden 354 gebe kadın alınmıştır. Araştırmanın verileri Kişisel Bilgi Formu, Hastane Anksiyete ve Depresyon Ölçeği (HADS) Ölçeği ve Sağlıklı Beslenmeye İlişkin Tutum Ölçeği (SBİTÖ) ile 20 Mayıs 2021- 15 Aralık 2021 tarihleri arasında toplanmıştır. Verilerin analizinde, tanımlayıcı istatistiksel yöntemler, Kurtosis ve Skewness katsayıları, t testi, One Way ANOVA testi, Pearson korelasyon analizi ve lineer regresyon analizi kullanılmıştır. Ölçeklerin iç geçerliliği Cronbach alfa katsayısı ile değerlendirilmiştir. Bulgular: Gebelerin HADS anksiyete puan ortalaması 5.42±3.90, depresyon puan ortalaması 3.58±3.56 ve SBİTÖ puan ortalaması 78.38±7.98 bulunmuştur. SBİTÖ’nün alt boyutları puan ortalamaları; “Beslenme Hakkında Bilgi” için 20.61±3.85, “Beslenmeye Yönelik Duygu” için 16.66±4.11, “Olumlu Beslenme” için 20.43±2.92, Kötü Beslenme için 20.67±2.93 bulunmuştur. Gebelerin %10.5’inde anksiyete, %14.7’sinde depresyon riski saptanmıştır. Sağlıklı beslenmeye ilişkin tutum, gebelerin %4’ünde “orta”, %72.9’unda “yüksek”, %23.2’sinde “ideal” düzeyde olduğu saptanmıştır. Bu araştırmada gebelerin yaşı, medeni durumu, eş çalışma durumu, gelir durumu, sosyal güvence durumu, düşük öyküsü, gebeliği isteme durumu, gebelik sayısı, yaşayan çocuk sayısı ve BKİ gruplarına göre anksiyete puan ortalamaları farkları istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur (p<0.05). Eş çalışma durumu, gelir düzeyi, sosyal güvence, gebelik sayısı, yaşayan çocuk sayısı, BKİ gruplamasına göre depresyon puan ortalaması farkları istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur (p<0.05). SBİTÖ “Beslenme Hakkında Bilgi” alt boyutu puan ortalamaları farkı eğitim düzeyine göre istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur (p<0.05). “Beslenmeye Yönelik Duygu” alt boyutu puan ortalamaları yaş, medeni durum, BKİ gruplarına göre istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur (p<0.05). “Olumlu Beslenme” alt boyutu puan ortalamaları yaş, eğitim düzeyi, medeni durum ve BKİ gruplarına göre istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur (p<0.05). “Kötü Beslenme” alt boyutu puan ortalamaları sadece eğitim düzeyine göre istatistiksel olarak anlamlıdır (p<0.05). Gebelerin anksiyete ve depresyon puanları arasında pozitif yönde ileri düzeyde anlamlı ilişki (r=.794) saptanmıştır. Gebelerin SBİTÖ puanı ile depresyon puanı arasında negatif yönde anlamlı ilişki olduğu (r=-.132), anksiyete puanı arasında anlamlı ilişki olmadığı saptanmıştır. Regresyon analizine göre, gebelerde sağlıklı beslenmeye ilişkin tutum üzerinde yordayıcı değişkenin “depresyon” olduğu bulunmuştur (p<0.05). Sonuç: Çalışmanın sonucunda, her on gebeden birinde anksiyete riski ve her yirmi kadından üçünde depresyon riski olduğu belirlendi. Gebe kadınların sağlıklı beslenme tutum düzeyi arttıkça, depresyonun azaldığı, ancak anksiyete ile ilişkisinin olmadığı saptandı. Ayrıca anksiyete ve sağlıklı beslenmenin depresyon riski için önemli belirleyiciler olduğu belirlendi.

This study was carried out to determine the relationship between anxiety and depression levels of pregnant women and their nutritional attitude. Materials and Methods: The sample of this descriptive and correlational study included 354 pregnant women who applied to the pregnant outpatient clinic of a university hospital in the Black Sea Region for prenatal follow-up, met the inclusion criteria and agreed to participate in the study. The data of the study were collected between 20 May 2021 and 15 December 2021 with the Personal Information Form, Hospital Anxiety and Depression Scale (HADS) Scale, and Attitude Scale for Healthy Nutrition (ASHN). In the analysis of the data, descriptive statistical methods, Kurtosis and Skewness coefficients, t-test Way ANOVA test, Pearson correlation analysis, and linear regression analysis test were used. The internal validity of the scales was evaluated with Cronbach's alpha coefficient. Results: The mean HADS anxiety score of the pregnant women was 5.42±3.90, the mean depression score was 3.58±3.56, and the mean SBITS score was 78.38±7.98. The mean scores of the sub-dimensions of the ASHN were 20.61±3.85 for "Information on Nutrition", 16.66±4.11 for "Emotion for Nutrition", 20.43±2.92 for "Positive Nutrition", and 20.67±2.93 for “Malnutrition”. There was risk of anxiety in 10.5% of pregnant women and risk of depression in 14.7%. Attitudes towards healthy nutrition pregnant women were found to be "moderate" in 4%, "high" in 72.9%, and "ideal" in 23.2% of pregnant women. In this study, the differences in anxiety scores were found to be statistically significant according to age, marital status, spouse employment status, income status, social security status, abortion history, desire for pregnancy, number of pregnancies, number of living children and, BMI groups (p<0.05). The differences in depression scores were found to be statistically significant according to spouse employment status, income level, social security, number of pregnancies, number of living children and BMI grouping were found to be statistically significant (p<0.05). The difference in the mean score of the “Information on Nutrition” sub-dimension was found to be statistically significant according to the education level (p<0.05). The mean scores of the “Emotion for Nutrition” sub-dimension were statistically significant according to age, marital status, and BMI grouping (p<0.05). The mean scores of the “Positive Nutrition” sub-dimension were statistically significant according to age, education level, marital status and BMI grouping (p<0.05). The mean scores of the “Malnutrion” sub-dimension were statistically significant only according to the education level (p<0.05). A highly significant positive correlation (r=.794) was found between the anxiety and depression scores of the pregnant women. It was found that there was a significant negative correlation (r=-.132) between ASHN score and depression score, but no significant relationship was found between anxiety. According to the regression analysis, the predictive variable on the attitude for healthy nutrition was found to be "depression" (p<0.05). It was found that the predictor variables of depression were anxiety and the attitude for healthy nutrition (p<0.001). Conclusion: As a result of the study, one out of ten pregnant women had an anxiety risk and three out of twenty women had a depression risk. It was determined that as the attitude for healthy nutrition levels of pregnant women increased, depression decreased. Also, the predictors of depression in pregnant women were anxiety and healthy nutrition attitude, and the predictor of healthy nutrition attitude was depression.