Ordu Efsaneleri

Abstract

Anadolu coğrafyası, bulunduğu konumun bir sonucu olarak üzerinde pek çok medeniyetin kurulup yıkılmasına tanıklık etmiştir. Uzun bir tarihî süreç içinde yaşanan bu serüven Anadolu’ya tarihî-kültürel bir derinlik ve zenginlik kazandırmıştır. Sanatın her türünde ve bilhassa edebiyatta bu tarihî ve kültürel birikimin izlerini görmek mümkündür. Bu çalışmada ulaşılmak istenen amaç; Ordu ili, ilçeleri ve küçük yerleşim yerlerini kapsayan bir alanda halk arasında anlatılan efsaneleri tespit etmek, derlemek ve bunların tasnifini yapmak olmuştur. Bunu yaparken olabildiğince icra ortamlarında hem ses hem de görüntü kaydı yapmaya çalışmak; bu sayede de kaybolmaya yüz tutan kültürel ve edebî mirası kayıt altına almak da bir başka amaç olarak kabul edilmiştir. Çalışmanın hazırlık sürecinde kaynak taraması, alan araştırması, görüşme, derleme ve inceleme yöntemleri kullanılmıştır. Planlamalar dâhilinde yaklaşık üç yıl boyunca Ordu’nun hemen hemen her köyüne mümkün olduğunca gidilmiş ve kaynak kişilerle yüz yüze görüşülerek efsaneler kayıt altına alınarak yazıya geçirilmiştir. Çalışma, “Ordu iline ait bilgiler”, “efsane kavramı”, “Ordu ili efsane metinleri”, “Ordu efsanelerinin tasnifi”, “genel değerlendirme ve sonuç” olmak üzere beş bölümden oluşmaktadır. Birinci bölüm coğrafya-kültür ilişkisine istinaden Ordu ilinin tanıtımına ayrılmıştır. Bu bölümde Ordu ili tarihi, coğrafyası, ekonomisi ve ilçeleriyle tanıtılmaya çalışılmıştır. İkinci bölümde tür olarak efsane kavramı, efsanelerin nasıl oluştuğu, bu konuda ülkemizde yapılan çalışmalar, efsanenin mitoloji, destan, masal ve halk hikâyeleri ile olan ilişkileri incelenmiştir. Üçüncü bölümde çalışmanın ana konusu olan Ordu ili efsane metinlerine yer verilmiştir. Bu bölümde 131 efsane yer almıştır. Dördüncü bölümde de derlenmiş olunan efsanelerin tasnifi yapılmıştır. Beşinci bölümde ise efsane metinlerinin genel bir değerlendirmesi yapılmış ve bazı önerilerde bulunulmuştur.

Due to its geographical position in Anatolia, many civilizations have witnessed the destruction. This adventure, which took place during a long historical process, brought Anatolia to history, cultural depth and richness. It is possible to see the traces of this historical and cultural accumulation in all kinds of arts, especially in literature. The purpose of this study is; To define, compile, and classify the titles defined between the inner segments, including the army, illusions, counties, and small settlements. Try to record both audio and video in a playable environment wherever possible; the registration of the lost cultural and literary heritage at this point was considered another goal. In the preparation process of the workshop, source screening, field research, interview, compilation and examination methods were used. For nearly three years, almost every village in the Army was visited as far as possible, and legends were recorded in face-to-face meetings. This myth was later classified by scientific methods. Except for the introduction and bibliography sections in this thesis study, where army myths are tried to be compiled; The information about Ordu province consists of five parts; the concept of legend, the legendary texts of Ordu, the sorting, general evaluation and conclusion sections of Ordu legends. The first part is devoted to introducing the Ordu. Ordu province's history, geography, economics and provinces have been tried to be introduced individually. In the second part, the concept of legend, what the legend is, how it is formed, the studies done in our country in the field of legend, and the relation of the legend with other folkloric species. The relation of the legend with mythology, epic, fairy tale and folk tales has been examined. The third section is also divided into the texts of the legend of Ordu, which is the main subject of the work, and a total of 131 legendary texts are presented in this section. In the fourth chapter, the compiled legends are made. In the fifth and last chapter, a general evaluation of legend texts was made and some suggestions were made.