Ortak Üslup Öğeleri Ekseninde Derviş Zaim Filmlerinin Karşılaştırmalı Analizi

Abstract

Derviş Zaim filmlerinde ortaya koyduğu ortak üslup öğeleri ile “sineması” olan bir yazar-yönetmen olarak kabul edilmektedir. Yönetmen, ilk uzun metrajlı filmi Tabutta Rövaşata’dan (1996) bugüne kadarki tüm yapıtlarında kendine özgü anlatım biçimlerini geliştirerek kullandığı ortak üslup öğeleri ile yapıtlarını imzalama ayrıcalığını yakalamıştır. Bu yönü ile Zaim’in filmleri, ticari baskıların zorladığı standart anlatım kalıplarından sıyrılarak kendi özgün sinema dilini kurabilmiştir. Yönetmenin sinemasının ortak üslubunu oluşturan ana öğeler; konu seçimindeki temel motivasyonları, karakterler, mekanlar, toplum, tarih, kültür, semboller ile örülü değişmeceli anlatım, gelenek, doğa-insan ilişkisi ve sanat olarak sınıflandırılabilir. Çalışmada yönetmen Zaim’in kendi üslubunu filmlerine nasıl yansıttığı; senaryolarını yazdığı, yapımcılığını ve yönetmenliğini üstlendiği sekiz filminin karşılaştırmalı analizi ile ortaya konulmaya çalışılmaktadır.

Derviş Zaim has been accepted as a writer and a director , who has a cinematography with his own style and narration components in his movies. From his first feature-length movie, “Tabutta Rövaşata” (1996), the director has made his mark in all of his works of art up to now by developing his own way of style. From this aspect, the movies of Zaim have established a specific cinema language by breaking the standard patterns which are forced by the commercial oppression. The main components which make up the common style of the director’s movies can be classified as characters, location, society, history, culture, symbols and metaphoric narration inspired by myths, tradition, nature-human relationship and art. The study attempts to clarify how the director reflects his characteristic style into his movies and writes his scenario with a comparative analysis of his eight movies which were both produced and directed by him.