Mescidlerin Ayrılmaz Bir Unsuru Olarak Eğitim

Abstract

Bu çalışmanın amacı, nasslar çerçevesinde mescid-ilim birlikteliğinin ortaya konmasıdır. Bu çerçevede Hz. Peygamberin söz ve uygulamaları değerlendirmeye alınmış, Tevbe suresinin 18. ayeti konu bağlamında tefsirlere göre incelenmiştir. Teorinin pratiğe dönüştüğü ilk uygulama alanı olarak da Mescid-i Nebevî ve Suffe örneğine bakılmıştır. İslâm’ın en belirgin sembolü olan mescidlerin özellikle İslâm’ın ilk dönemlerinde pek çok fonksiyon icrâ ettikleri bilinen bir gerçektir. İlk ve aslî fonksiyonu ibadet olan mescidlerin bunun yanında siyasî, askerî, ilmî, idarî pek çok tâlî ve geçici fonksiyonu da icrâ ettikleri tarihen sabittir. İhtiyaca bağlı olarak gelişen bu fonksiyonlar, buna duyulan ihtiyaç ortadan kalkınca tabii olarak nihayete ermişlerdir. Ancak Kur’an-ı Kerim’den ve Hz. Peygamber’in uygulamalarından anlaşılmaktadır ki mescidlerin birer ilim merkezi olma vasfı onun ayrılmaz bir parçasıdır. Geçmişte çok iyi anlaşılan ve uygulanan ilim ve ibadet birlikteliği günümüzde mescidlerin iyiden iyiye yitirdiği bir vasıftır. Mescidlerin yalnızca namaz kılınan bir mekâna indirgenmesi, sahip olunan fiziki imkânların ve yetişmiş insan kaynaklarının hebâ edilmesi ve mescidlerin yüklendiği misyondan günden güne uzaklaşılması anlamına gelmektedir.