İlyas Esenberlin’in Köşpendiler (3.Kitap) Adlı Eserinin Kazak Türkçesi’nden Türkiye Türkçesi’ne Çevirisi Ve Dil İncelemesi

Abstract

İlyas Esenberlin’in Köşpendiler adlı üçlemesinin 3. Kitabı olan ‘’Kahar’’ yazarın gerek tarihi belgeleri gerekse derleme metodu ile oluşturmuş olduğu olay çevresinde gelişen bir edebi metindir. Bu üçlemenin son kitabında Sultan Kenesarı’nın Ruslara ve Kazak Türklerinin içerisinde bağımsızlığa karşı çıkan gruplara karşı verdiği mücadele anlatılmaktadır. Orta Cüz adıyla anılan yani Kazak boy teşkilatına göre üç farklı soy birliğinden birini temsil eden orta ordanın lideri olan Sultan Kenesarı Abılay Han’ın ölümünden sonra bayrağı devralmış ve onun gerçekleştirmiş olduğu milli mücadelenin devam etmesini sağlamıştır. Bu mücadele sırasında birçok yerde Ruslara karşı ayaklanmalar gerçekleşirken bir çok bölge de Rusların gönderdiği askeri birlikler yenilgiye uğratılmıştır. Tabi her devlette olduğu gibi Kazak hanlığının bu döneminde de içte bağımsızlığa karşı çıkanlar olmuş Sultan Kenesarı’da zaman zaman bunlarla mücadele etmek zorunda kalmıştır. Bu mücadele yer yer aşk ve ihtiraslara sahne olmuş yer yer de mücadelenin kanlı sayfalarına ışık tutmuştur. Ayrıca Roman türünün oluşumu gereği olayın akışı çerçevesinde sunula bazı kurgular okuyucuyu etkilemek adına Kazak Türklerinin milli gelenekleri hakkında önemli bilgiler ihtiva etmektedir. Bu bilgilerde İlyas Esenberlin’in yazmış olduğu Köşpendiler adlı üçlemenin aynı zamanda folklorik unsurlar hakkında bize bilgi veren bir kaynak olduğu unutulmamalıdır. Kahar adlı bu romanın bizlere daha iyi tanıtmış olduğu Sultan Kenesarı’nın atasından devralarak başlattığı Ruslara karşı mücadelesinin sonunda Kırgız Türkleri tarafından öldürülmesi ise Kazak tarihi ve daha geniş pencerede Türk tarihinin bizlere ders çıkarmamız için miras bıraktığı önemli bir husus olarak okuyucuya sunulmaktadır. Bu tez çalışmasında Kazak Türklerinin dili, tarihi, kültürü ortaya konularak İlyas Esenberlin tarafından kaleme alınan ‘’Kahar’’ romanı incelenmeye çalışılmıştır.