Lamartine’in Göl ‘Le Lac’ Şiirine Metindilbilimsel Bir Yaklaşım

Abstract

Metin, sıralı tümcelerin bir arada oluşturduğu anlamlı dilsel birimdir. Metni anlamlı dizgesel bir bütün olarak görmemizi sağlayan özellik ise, bu dizilişin rastlantısal olmayıp bir bildirişim işlevi taşımasıdır. Tümce ötesi dilbilim çalışmalarıyla başlayan metindilbilim, metinlerin yapılarını, dilbilgisel ve içeriksel kurgulanma biçimlerini ve bildirişimsel işlevlerini ortaya çıkarır ve uygulamalı örneklerle gösterir. Metindilbilim, metin oluşturmanın genel koşullarını betimler, metin olanı metin olmayandan ayırır ve metinleri sınıflandırmak için ölçütler oluşturur, metin türleri arasındaki ortak ve farklı özellikleri betimlemeye ve açıklamaya çalışır. Metinlerin bağlamlara göre kullanım farklılıkları, insanlar arası bildirişimde taşıdıkları işlevler de, metindilbilimin araştırma kapsamındadır (Şenöz, 2005: 22-23). Bir tümce dizisinin metin olabilmesi için Beaugrande ve Dressler (1981)’e göre ‘bağlaşıklık’ (cohesion), ‘bağdaşıklık’ (coherence), ‘amaç’ (intentionality), ‘kabul edilebilirlik’ (acceptability) ‘bilgisellik’ (informativity), ‘durumsallık’ (situationality), ‘metinler arası ilişkiler’ (intertextuality) gibi ölçütlere uyması gerekmektedir.

The text is a meaningful linguistic unit that the sequential sentences form together. This sequence is not random, has a communicative function. This feature allows the text to be seen as a meaningful, sequential unit. The textlinguistics beginning with the language studies beyond the sentence reveals the structure of the texts, their grammatical and contextual form of fiction and communicative functions and shows them with practical examples. The textlinguistics describes the general conditions of the forming a text, distinguishes the text from non-text and creates criteria to classify the texts and tries to describe and explains the common and different features between the texts. The differences in use of the texts according to contexts, their functions in the communication between people are also within the scope of the research area of the textlinguistics (Şenöz, 2005: 22-23). According to Beaugrande ve Dressler (1981), in order to be a sentence sequence a text, it should have some criteria such as cohesion, coherence, intentionality, acceptability, informativity, situationality, intertextuality.