Robotik Cerrahi Girişimlerde Ameliyathane Hemşiresi

Abstract

Teknoloji alanındaki hızlı gelişmeler sağlık hizmetlerinde yeniliklerin ortaya çıkmasına neden olmuştur. Robot eşliğinde yapılan ameliyatlarla teknolojinin ameliyat sırasında kullanımı artmıştır. Cerrahi uygulamalarında yeni yaklaşım ve tekniklerin gelişimi ameliyathane ekibinin bir üyesi olan ameliyathane hemşirelerine de yeni sorumluluklar getirmiştir. Robotik cerrahi ya da robot yardımlı cerrahi; hekimin bir robot aracılığıyla hastada gerçekleştirdiği cerrahi girişimlerdir. Robotik teknoloji ilk kez 1985 yılında kullanılırken; günümüzde gelişen teknolojiyle robotların boyutları küçültülmüş, işlevleri artırılmış ve üç boyutlu görüntü veren robotlar ameliyatlarda kullanılmaya başlanmıştır. Ülkemizde ilk robotik cerrahi uygulaması özel bir hastanede 2004 yılında, Sağlık Bakanlığı hastanelerinde 2008 yılında başlamış ve 2010 yılında toplamda 12 robot cerrahi girişimlerde kullanılmıştır. İnsizyon alanının az olması, ekipteki kişi sayısını azaltması, postoperatif dönemde daha az komplikasyon görülmesi, erken mobilizasyon ve taburculuk süresini kısaltması gibi avantajları nedeniyle robotik cerrahinin son yıllarda kullanım alanları ve sayıları artmıştır. Robotik cerrahi girişimler sırasında ekipte bulunan kişi sayısı azalmasına rağmen ameliyathane ekibinin önemli bir üyesi olan hemşirelere olan ihtiyaç devam etmektedir. Hemşirelerin önemli rollerinden biri olan bakım, ameliyat odasında da sağlanmalıdır. Hasta ameliyathaneye gelmeden önce ameliyathane hemşiresi sistemi hazırlamakta ve gereken kontrolleri yapmaktadır. Hemşireler hasta ameliyathaneye alındığında güvenli cerrahi kontrol listesinin uygulanması, hasta güvenliğinin sağlanması ve uygulanan cerrahi girişime göre hastaya pozisyon verilmesinde rol almaktadır. Ameliyat sırasında hasta mahremiyetinin korunması, cerraha yardımcı olma, robotun steril ve steril olmayan alanlarını bilerek asepsi ilkelerini sürdürme, robotu vücuda yerleştirme, videoskopik ekrandan alınan verileri doğru ve hızla okuyup cerraha bildirme, olası güç kesintisinde acil önlemleri alma gibi sorumlulukları yerine getirmektedir. Cerrahi girişim tamamlandığında da hastayı güvenli şekilde ayılma ünitesine teslim etmektedir. Sonuç olarak; teknolojideki hızlı değişimler sağlık alanına da yansımaktadır. Ülkemiz sağlık politikalarına göre her bir robotik cerrahi sistemin 5 milyonluk nüfusa hizmet verecek şekilde hastanelerde sayıca arttırılması planlanmaktadır. Ameliyathane hemşireleri de gelişen teknolojiye uyum göstererek robotik cerrahi aletlerle gerçekleşen operasyonlarda hasta bakımını sağlamalıdır.