Dilbilgisi Öğretimi Çerçevesinde Türkçe Ders ve Öğrenci Çalışma Kitapları

Abstract

Dilbilgisi öğretiminin temel amacı gerek birinci dil gerekse ikinci dil ediniminde olsun öğrencilere dili doğru ve etkili kullanma yetisi kazandırmaktır. Günümüz dil öğretiminde, dilbilgisi derslerinin neleri kapsaması gerektiği ve öğrenme hedeflerinin öğrenicilere nasıl sunulacağı dilbilgisi öğretiminin temel tartışma konusunu oluşturmaktadır. Yöntem bağlamında, tartışmalar daha çok biçim-odaklı ve anlam- odaklı bakış açıları üzerine temellenmektedir. Biçim odaklı dilbilgileri dilin yapısıyla ilgili açıklamaları öncelerken, anlam odaklı dilbilgileri ise dilin kullanımsal özelliklerini öncelemektedir. Türkçe öğretim programında dilbilgisine yönelik kazanımlar öğrenci çalışma kitaplarındaki etkinliklerle verilmeye çalışılmış, konulara yönelik açıklamalar öğretmen kılavuz kitaplarında yer verilmiştir. İkinci dil öğretiminde kullanılan 'algısal dikkati yükseltme', 'üretici uygulama', 'örtük öğretim' gibi bazı yöntemlerin öğrenci çalışma kitaplarında yer aldığı saptanmıştır. Çalışma temelde üç bölümden oluşmaktadır: Birinci bölümde dilbilgisi öğretimiyle ilgili genel yaklaşımlar ve yöntemler ele alınmış; ikinci bölümde dilbilgisi kazanımları doğrultusunda, öğrenci çalışma kitaplarındaki etkinlikler incelenmiş; üçüncü bölümde ise Türkiye genelinde yapılan özel bir sınavın verilerine dayanarak öğrencilerin zorlandıkları dilbilgisi konuları saptanmaya çalışılmış ve alternatif modeller sunulmuştur.