Üstbiliş

Abstract

Meta-cognition can be defined as one’s awareness of his/ her own cognitive processes and abilities to control these processes. Meta-cognition is an important factor for educating conscious individuals who are aware of their cognitive processes. Especially in developed countries researches in the field of education focus on meta- cognition, whereas in Türkiye there are not enough researches and publications about this subject. With this respect, the purposes of this article is to explain the term meta- cognition theoretically, to examine the subject by giving examples from the related studies, and to give some suggestions for educational activities by taking into consideration the students’ developmental levels. On the other hand, although there are limited numbers of studies in Turkish literature related with metacognition, it can be seen that there is no consistency among the Turkish terms which are used instead of the English ones. For this reason, this study also aims at clarifying the inconsistencies observed in using the terms and giving some suggestions for the definitions of these terms which are accepted by researchers studying in this area. The recommendations about this topic are given by taking into account the findings of the experts and perspective of Turkish Language Association to help other researchers to clarify the meanings of concepts related with this subject.

Üstbilis (metacognition), en kısa tanımıyla, kisinin kendi düsünme süreçlerinin farkında olması ve bu süreçleri kontrol edebilmesi anlamına gelir. Kendi zihinsel süreçlerinin daha fazla farkında olan, dolayısıyla daha bilinçli ögrenen bireylerin yetistirilmesinde, üstbilis önemli bir faktör olarak öne çıkmaktadır. Özellikle gelismis ülkelerde egitim alanında yapılan modern arastırmaların bu konuya odaklandıgı görülmekteyken Türkiye’de bu konuda yeterli miktarda yayın bulunmadıgı gözlenmektedir. Gözlenen bu eksiklikten de hareketle bu makalenin amacı; ilgili literatüre dayalı olarak üstbilis kavramını kuramsal olarak ele almak, konuyu bu alanda yapılan çalısmalardan örnekler vererek incelemek ve ögrencilerin gelisim düzeylerini de dikkate alarak egitim ögretim faaliyetleri bakımından önerilerde bulunmaktır. Diger yandan Türkiye’de sınırlı sayıda da olsa üstbilis konusunda yapılan yayınlarda konuyla ilgili ngilizce terimler için kullanılan Türkçe karsılıklarda bir fikir birligi bulunmadıgı görülmektedir. Bu nedenle bu makalenin bir diger amacı da, arastırmacı tarafından gözlenen bu terim farklılıklarının, genis bir literatür taraması, Türk Dil Kurumu’nun görüsleri ve uzman kanıları ile desteklenerek netlestirilmesi ve böylelikle üstbilis ile ilgili terimlerin de konuyla ilgili tüm arastırmacılar tarafından kabul edilecek biçimde düzenlenmesi için önerilerde bulunmaktır.