FARKLI GÜBRELERİN KİVİDE DEMİR KLOROZUNUN ÖNLENMESİ VE BESİN MADDESİ İÇERİKLERİ ÜZERİNE ETKİSİ DERYA TÜRÜDÜ

Abstract

Bu çalışma, demir (Fe) klorozu görülen kivi bahçesinde topraktan yapılan Fe-EDDHA, Fe-DTPA, Fe-HBED, FeSO4 ve yavaş çözünen gübreler ile yapraktan yapılan Fe-DTPA, Fe-EDTA, FeSO4 ve Fe-Nano gübreler içerisinde alternatif metod bulmak için yapılmıştır. Topraktan ve yapraktan nano demir ile diğer demir uygulamalarında 5g ağaç-1, 10 mg L-1 ve 75 mg L-1 dozlarında gübre verilmiştir. Toprak ve yapraktan uygulamalar nisan ve mayısta yapılmıştır. Üç farklı dönemde kivi bitkisinden yaprak örnekleri alınmış olup; toplam ve aktif Fe, toplam klorofil, SPAD okuma değeri ile bazı makro ve mikro element içerikleri araştırılmıştır. Kivi bitkisi yapraklarının toplam Fe içerikleri 69.4-97.8 mg kg-1 arasında değişmekte olup, meyve tutum döneminden önce genellikle referans değerlerden düşük olan Fe içeriği vejetasyon dönemi ortasında optimum sınırlar arasında yer almıştır. Topraktan Fe-EDDHA ile yapraktan EDTA ve DTPA etkili olmuştur. Yaprakların aktif Fe içerikleri 23.4–34.8 mg kg-1 arasında belirlenmiş olup; yapraktan Fe-EDTA ve Fe-DTPA ile topraktan FeSO4 uygulamaları bitkinin aktif demir içeriğini arttırmıştır. Bitkinin toplam klorofil içeriği 14.7-30.7 mg g-1 olarak belirlenmiş, topraktan yapılan Fe-EDDHA+(14-14-17) ile yapraktan yapılan Fe-EDTA ve Fe-DTPA uygulamaları yaprağın klorofil içeriğini arttırmıştır. Yapraktan uygulanan nano demirin SPAD okuma değerini arttırdığı, fakat en yüksek artış yapraktan Fe-DTPA ve Fe-EDTA ile topraktan Fe-EDDHA uygulamalarından elde edildiği belirlenmiştir. Bütün uygulamalarda kivi bitkisi yapraklarının demir hariç makro ve mikro element içerikleri bakımından genellikle yeterli beslendiği saptanmıştır. Kivi bitkisi yapraklarının besin maddesi içerikleri ile bunların toplam demire oranı çiçeklenme döneminden sonra genellikle azalırken, yaprağın Ca, Mg, Mn içerikleri ile Ca/Fe, Mg/Fe ve Mn/Fe oranının arttığı tespit edilmiştir. Benzer toprak koşulları altında kivi bitkisinde demir klorozuna karşı topraktan Fe-EDDHA, (14-14-17) ve Fe-HBED uygulamaları ile yapraktan Fe-EDTA ve Fe-DTPA uygulamaları önerilebilir.

This experiment was conducted in an iron (Fe) deficient kiwifruit orchard to find out an alternate method for soil application of Fe-EDDHA, Fe-DTPA, Fe-HBED, FeSO4 and slow release fertilizers and foliar sprays of Fe-DTPA, Fe-EDTA, FeSO4 and Fe-Nano. Soil and foliar nano and another iron treatment were applied 5 g, 75 mg L-1 and 10 mg L-1 and per tree. Soil and foliar treatment were applied on April and May. Leaf samples were collected from three times, and evaluated by leaf total and active iron content, chlorophyll content, SPAD, macro and micro element analysis. The total iron content of leaves varied from 69.4 to 97.7 mg kg-1, and the concentration of this element before fruit set were deficient levels, but middle of the season were sufficient levels. Soil Fe-EDDHA and foliar Fe-EDTA and Fe-DTPA applications were the most effective. Active iron content of leaves ranged from 23.4 to 34.8 mg kg-1, and foliar Fe-EDTA, Fe-DTPA and soil FeSO4 applications were increased active iron contents of leaves. Chlorophyll content of leaves varied from 14.7-30.7 mg g-1 fresh weight, and soil Fe-EDDHA+(14-14-17) and foliar Fe-EDTA, Fe-DTPA treatment increased in kiwifruit leaves. Althought nano iron application were increased SPAD values, but the highest increases in SPAD values of the plant was obtained from foliar sprays of Fe-DTPA, Fe-EDTA and soil application of Fe-EDDHA. Kiwifruit leaves have usually sufficient levels of macro and micro elements in all treatments, except for iron. The concentrations of nutrient elements and some nutrient/Fe ratios decreased (declined) after flowering period, however Ca, Mg, Mn contents in leaves and Ca/Fe, Mg/Fe, Mn/Fe ratios increased. It could be recommended that foliar applications of Fe-EDTA, Fe-DTPA and soil applications of Fe-EDDHA, (14-14-17) and Fe-HBED against iron chlorosis in kiwifruit under the same soil conditions.