Bosnalı Alȃeddin Sȃbit Divanı’nda Dinȋ Muhtevalı Kasideler

Abstract

Kadim bir geçmişe sahip olan kaside, övgü şiiri olarak bilinir. Klasik Türk edebiyatının başından sonuna kadar pek çok şair tarafından kasidenin farklı örnekleri verilmiştir. Şairler, övmek istedikleri şahsiyetlere kasideler yazmış; bunun karşılığında maddî ya da manevî destek talebinde bulunmuştur. Kaside, sahip olduğu özelliklerden dolayı şairlerin daha fazla kavram ve söz sanatı kullanmasına elverişlidir. Bu nedenle şairler, yalnızca birini övme amacıyla değil, aynı zamanda şiir sanatındaki hünerlerini göstermek için de kasideler yazmıştır. Kasidedeki övgü yapma ve hüner gösterme isteği farklı kavram ve konulara yönelmeyi beraberinde getirmiştir. Şairler, sahip oldukları değerlerin başında gelen dinî değerleri, kasidelerine konu edinmişlerdir. Bu durum Klasik Türk edebiyatında, dinî muhtevalar işleyen kaside türlerinin fazla örneğinin görülmesini sağlamıştır. Şairler, dinî muhtevaları bazen kasidelerin tamamında bazen de kasidenin ilk bölümü olan nesib bölümünde işlemişlerdir. Klasik Türk edebiyatının değerli ve özgün şairlerinden biri olan Bosnalı Alâeddin Sâbit’in kasideleri arasında dinî muhtevalı kasideler önemli bir yer tutar. Çalışmamız Bosnalı Alâeddin Sâbit’in dinî muhtevalı kasideleri üstüne yoğunlaşmıştır. Bu nedenle çalışmamıza konu olan kaside türleri; mirâciyye, ramazâniyye, ıydiyye ve na’tlardır. Söz konusu bu kasideler, çalışmamızda farklı sözlükler vasıtasıyla ele alınmış; dinî ve kültürel muhtevaları incelenmiştir

Qasida, which has an ancient backround, is also known as poetry of compliment. Various examples of qaside had created by a lot of poets from start to the end of Classic Turkish literature. Poets have written qasides for ones who they want to praise and demanded material and spiritual assistance from their patrons. Qaside is more suitable to use more term and figures of speech because of its features. For this reason, poets wrote qasidas not only praising someone but also demonstrating their talent in poetry. The demand of compliment and demonstrate talent in qasida brought about dealing with different subjects. Poets dealt with religious value which was the most important one for them in their qasidas especially. With the help of this situation, there were a lot of examples of qasidas which had religious contents in Classical Turkish literatur. Poets, dealt with religious content not only in the first part of qasida which is called 'nesib' but also throughout the qasida sometimes in their qasidas. Religious content qasidas have an important place in qasidas of Bosnian Alaeddin Sabit who is one of the most important and unique poets of Classical Turkish literature. Our work concentrates on religios content qasidas of Bosnian Alaeddin Sabit. For this reason the type of qasidas which are dealt with in our work are miraciyye, ramazaniyye, ıydiyye and na't. This qasidas were examined by means of several dictionaries and their religious and cultural content were examined also.