Helákì Divanı’nın Tahlili

Abstract

16. yüzyıl şairlerinden olan HelÀkì’nin Divanı’nın tahlil edildiği bu çalışmada Mehmet Çavuşoğlu’nun 1982 yılında yayımladığı ‘Tenkitli HelÀkì Divanı’ adlı eser esas alınmıştır. Bu çalışmamızda HelÀkì Divanı’nda geçen unsurları gün yüzüne çıkarmak amaçlanmıştır. HelÀkì Divanı’nın tahlili yapılırken şairin dini ve tasavvufu ele alış biçimi, yaşadığı dönemin sosyal ve kültürel hayatı, eserde geçen şahıs adları, tabiat ile ilgili kullandığı kavramlar ortaya çıkarılmıştır. Ayrıca Divan şiirinin en önemli simgeleri ‘Àşık- maşuk- rakip’ ilişkisi, fiziksel ve ruhsal yapıları ve diğer çeşitli hususiyetleriyle birlikte incelenmiştir. Özellikle ‘Din ve Tasavvuf’ bölümünde İslami bir perspektiften kavramlara değinilmiştir. Bu durum İslam düşüncesi etrafında şekillenmiş bir toplumda imamlık görevi de yapan HelÀkì ve onun ‘Divan'ı için uygun olduğu kanısındayız.

Helaki was 16th century poet whose 'Divan' is analysed in this study. This study is based on Mehmed Cavusoglu's 'Tenkitli Helaki Divanı' which was published in 1982. We aimed to bring the term of 'Helaki's Divan' to light in this study. While analysing the 'Helaki's Divan', poet's approach of the religion and sufism, the social and cultural life that the poet's lived in, the name of the character of the poem, the term of the nature of the poem were brought out. Also the relation among 'lover- loved-opponent' which were the most significant symbols of Ottoman poetry was elaborated. Especially, the term were mentioned according to the Islamic perspective in 'religion and sufism' section. We are of the opinion that this perspective is suitable for Helaki who was an imam for the Islamic society and his Divan.