Faktör Analizi İle Türkiye’nin Kentsel Alanlarında Arı Ürünleri Tüketim Bilince ve Tüketici Davranışlarını Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi

Abstract

Faktör Analizi, çok sayıda değişken ile tanımlanmaya çalışılan deney üniteleri arasında gözlenen genel varyasyonu en yüksek düzeyde açıklayabilen daha az sayıda değişkene (faktöre) indirgeyen çok değişkenli istatistik analiz yöntemlerinden biridir. Böylece çok sayıda değişkenin meydana getirdiği karmaşık yapıyı basit bir yapıya dönüştüren faktör analizi sonuçları daha kolay yorumlanabilir hale gelmektedir. Bu çalışma, kentsel alanlarda arı ürünleri tüketim bilinci ve tüketici davranışlarını etkileyen faktörlerin faktör analizi ile belirlenmesi amacıyla yapılmıştır. Çalışmanın örneklemini, Türkiye’nin 7 coğrafik bölgesinden üç aşamalı küme örneklemesi ve sistematik örnekleme yoluyla seçilen toplam 1 786 kişi oluşturmaktadır. Çalışmanın verileri, demografik özellikler ile birlikte tüketim bilinci ve tüketici davranışlarını belirlemeye yönelik olarak hazırlanmış 47 adet sorudan oluşan ve yüz yüze gerçekleştirilen anket çalışması ile elde edilmiştir. Verilerin faktör analizine uygunluğu belirlendikten sonra açıklayıcı faktör analizi uygulanmıştır. Aralarında en az %30 korelasyon olduğu belirlenen 15 adet değişken ile yapılan faktör analizi sonucunda, değişkenler genel olarak yedi faktör altında toplanmış olup, bu faktörlerin toplam varyansın en az % 66.67’sını açıkladığı belirlenmiştir.

Factor analysis is one of the multivariable statistical analysis methods which reduce general variation between test units that been tried to describing with numerous variable to fewer variable which can describe variation at maximum level. Thus, factor analysis results, which transform complicated structure of numerous variables to simple structure, is became easily interpretable. This work was made for the identification of the factors that affect the consumer behaviour on bee products in rural areas. Sample work was done by choosing 1786 person from 7 geographical regions of Turkey by systematic sampling method and diversifying them into 3 groups. Data of this work was collected by asking 47 question which was prepared for knowing the consumer behaviour and consciousness with the demographic properties to the people. And these data also were collected by interviewing face to face. After the suitability of the data is approved for the factor analysis, then factor analysis was applied with 15 indicator variables, which were determined to have correlation over 30% between them. The result of the factor analysis, indicator variables were collected under the seven factors. This factors at least 66.67% of the total variance explained were determined