Hemşirelik Öğrencilerinde Çocuk İlaç Uygulamaları Öz-Yeterliliği ile Tıbbi Hata Eğilimi İlişkisinde Çocuk Hemşireliği Yeterliliğinin Aracı Rolü

Abstract

Amaç: Bu araştırma hemşirelik öğrencilerinde çocuk ilaç uygulamaları öz-yeterliliği ile tıbbi hataya eğilimi ilişkisinde çocuk hemşireliği yeterliliğinin aracı rolünün belirlenmesi amacıyla yapılmıştır. Gereç ve Yöntem: Tanımlayıcı ve ilişki arayıcı türde gerçekleştirilen araştırmanın örneklemini, Ordu Üniversitesi, Karadeniz Teknik Üniversitesi ve Kafkas Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Bölümü’nde Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği dersini alan 3. ve 4. sınıf toplam 303 öğrenci oluşturdu. Veriler Tanımlayıcı Bilgi Formu, Pediatri Hemşireliği Yeterlilik Ölçeği (PHYÖ), Çocuklarda İlaç Uygulamaları Öz-Yeterlilik Ölçeği (ÇİUÖÖ) ve Tıbbi Hataya Eğilim Ölçeği (THEÖ) ile toplandı. Verilerin analizinde tanımlayıcı istatistik yöntemler, pearson korelasyon analizi, lineer regresyon analizi, bağımsız gruplar t-testi, tek yönlü varyans analizi (Anova) ve post hoc (Tukey, LSD) test kullanıldı. Hayes’in (2013) SPSS için geliştirdiği PROCESS Model 4 kullanılarak aracılık etkisine ilişkin hiyerarşik regresyon analizleri yapıldı. İstatistik hesaplamalarda p<0.05 alındı. Bulgular: Öğrencilerin PHYÖ toplam puan ortalaması 149.469±18.904, ÇİUÖÖ toplam puan ortalaması 59.845±10.836, THEÖ toplam puan ortalaması 217.017±26.634 olarak bulundu. Öğrencilerin ÇİUÖÖ, PHYÖ ve THEÖ toplam puanları arasında korelasyon düzeyleri incelendiğinde; PHYÖ ile ÇİUÖÖ toplam puanları arasında pozitif orta, THEÖ ile ÇİUÖÖ toplam puanları arasında pozitif zayıf, THEÖ ile PHYÖ toplam puanları arasında pozitif zayıf korelasyon bulundu (p<0.05). Yapılan analiz sonucunda model anlamlı bulundu ve THEÖ üzerindeki toplam değişim %17.3 oranında ÇİUÖÖ tarafından açıklamaktadır (F=63.289; p=0.000). ÇİUÖÖ ile THEÖ arasında PHYÖ’nin kısmi ara değişken olduğu saptandı. Sonuç: Çalışma sonucunda, hemşirelik öğrencilerinde çocuk ilaç uygulamaları öz-yeterliliği ile tıbbi hataya eğilimi ilişkisinde çocuk hemşireliği yeterliliğinin kısmi aracı rolü olduğu belirlendi.

Aim: This research was conducted to determine the mediating role of pediatric nursing competence in the relationship between pediatric drug administration self-efficacy and medical error tendency in nursing students. Materials and Method: The sample of the descriptive and correlational study consisted of a total of 303 3rd and 4th year students taking the Pediatric Health and Diseases Nursing course at Ordu University, Karadeniz Technical University and Kafkas University Faculty of Health Sciences, Department of Nursing. Data were collected using the Descriptive Information Form, the Pediatric Nursing Competency Scale (PNCS), the Medication Adminstration Self-Efficacy Scale in Children for Nursing Students (MASSC) and the Medical Errors Tendency Scale (METS). Descriptive statistical methods, Pearson correlation analysis, linear regression analysis, independent groups t-test, one-way analysis of variance (ANOVA) and post hoc (Tukey, LSD) test were used to analyse the data. In addition, hierarchical regression analyses regarding the mediation effect were performed using PROCESS Model 4 developed by Hayes (2013) for SPSS. P<0.05 was used in statistical calculations. Results: The mean PNSC total score of the students was 149.469±18.904, the mean MASSC total score was 59.845±10.836, and the mean METS total score was 217.017±26.634. When the correlation levels between the total scores of MASSC, PNCS and METS were analysed, a positive moderate correlation was found between PNCS and MASSC total scores, a positive weak correlation was found between METS and MASSC total scores, and a positive weak correlation was found between METS and PNCS total scores (p<0.05). As a result of the analysis, the model was found to be significant and the total change on METS was explained by 17.3% of the total change on METS (F=63.289; p=0.000). It was determined that PNCS was a partial mediator variable between MASSC and METS. Conclusion: As a result of the study, it was determined that pediatric nursing competence had a partial mediator role in the relationship between pediatric medication self-efficacy and medical error tendency in nursing students.