Farklı Azot Dozu ve Sıra Aralığının Kişnişin Verim ve Verim Unsurları Üzerine Etkisi

Abstract

,Dünyanın en eski baharat bitkilerinden olan kişniş (Coriandrum sativum L.), özellikle içerdiği uçucu yağ nedeniyle, çok çeşitli alanlarda yaygın olarak kullanılmaktadır. Bu çalışma farklı azot dozu ve sıra aralığının kişnişte verim ve verim unsurları ile uçucu yağ oranı üzerinde etkisini belirlemek amacıyla Ordu ilinde, 2010 yılında yürütülmüştür. Bölünmüş parseller metodunda ve üç tekerrürlü yürütülen denemede ana parsellerde sıra aralığı (20, 40 ve 60 cm), alt parsellerde ise azot dozu (0, 5, 10 ve 15 kg/da N) yer almıştır. Araştırma sonuçlarına göre, azot dozlarının bitki boyu, dal sayısı, tohum verimi, 1000 tane ağırlığı, uçucu yağ verimi ve protein oranı üzerine etkisi önemli bulunmuştur. Sıra aralığının biyolojik verim, tohum verimi, uçucu yağ verimi ve protein oranı üzerine etkisi önemli çıkmıştır. Artan azot dozları bitki boyu, dal sayısı, tohum verimi, uçucu yağ verimi ve protein oranının artmasına yol açmıştır. Azot dozlarına göre tohum verimi 141.78-179.91 kg/da ve uçucu yağ verimi 1.07-1.34 kg/da arasında değişmiştir. Tohum verimi ile uçucu yağ verimi üzerine 5 ve 15 kg/da N dozları benzer etki göstermiştir. Sıra arası mesafenin artması biyolojik verim, tohum verimi ve uçucu yağ veriminin düşmesine, protein oranının ise yükselmesine yol açmıştır. Tohum verimi ve uçucu yağ verimi sıra arası mesafenin artmasıyla azalarak sırasıyla 194.64-124.55 kg/da ve 1.44- 0.94 kg/da sınırlarında değişim göstermişlerdir.

Coriander (Coriandrum sativum L.), one of the oldest spice crops in the world, is commonly used in a variety of fields due to its volatile oil in particular. The present study was carried out to determine the effect of different nitrogen doses and row spaces on yield, yield components and volatile oil in coriander grown in Ordu province in 2010. The field experiment was set up in a split plot design with three replications and three row spacings (20, 40 and 60 cm) were assigned to the main plots and four nitrogen doses (0, 5, 10 and 15 kg/da N) were assigned to the subplots. According to the results, the effect of nitrogen doses on plant height, the number of branches, seed yield, thousand grain weight, volatile oil yield and protein ratio were significant. On the other hand, row spacing showed significant effect only on biological yield, seed yield, volatile oil yield and protein ratio. Plant height, the number of branches, seed yield, thousand grain weight, volatile oil yield and protein ratio increased significantly as nitrogen doses increased. Seed yield and volatile oil yield varied within the range of 141.78-179.91 kg/da and 1.07-1.34 kg/da, respectively. The effect of 5 and 15 kg/da N doses on seed and volatile oil yield were found to be similar. Increasing row spacing, however, resulted in a decrease in biological yield, seed yield and volatile oil yield, but an increase in protein ratio. As row spacing increased, seed yield and volatile oil decreased and varied between 194.64-24.55 kg/da and 1.44-0.94 kg/da, respectively.