Bu araştırmada, Rize ili merkezinde bulunan bazı çay (Camellia sinensis)
bahçelerinin bitki besin elementi düzeylerinin toprak ve yaprak analizleri ile
belirlenmesi amacıyla gerçekleştirilmiştir. Bu amaçla Rize ilinde merkeze bağlı köy
ve mahallerindeki 50 bahçeye ait Mayıs ortası – Haziran başı (1. Sürgün), Temmuz
ortası – Ağustos başı (2. Sürgün), Ağustos sonu – Eylül başı (3. Sürgün) olmak üzere
üç ayrı dönemde yaprak örnekleri ve aynı bahçelerden 0 – 30 cm derinlikten toprak
örnekleri alınmıştır. Yaprak ve toprak örneklerinin analiz sonuçları, optimum ve sınır
değerler ile karşılaştırılmıştır.
Araştırma bulgularına göre bahçelere ait toprakların % 66’sı “kumlu tınlı”, % 18’i
“kumlu killi tın”, % 6 “tınlı kum”, % 6 “tınlı” ve % 4’ü “killi” bünyeye sahiptir.
Toprak pH’ları 3.49 ile 5.01 arasında değişmektedir. Toprakların tamamı tuzsuzdur.
Toprak örneklerinin % 50’sinde K, % 54’ünde Mg, % 54’ünde Ca, % 76’sında Mn,
% 66’sında Zn, % 36’sı Cu ve % 98’i B bakımından düşük seviyede bulunmuştur.
Toprakların % 66’sı P ve % 72’si Fe bakımından optimum seviyenin üzerindedir.
Yapraklar bakımından üç sürgün ortalamasına göre incelendiğinde yaprak örneği
alınan bahçelerin % 100’ü, P, Mg ve Al bakımından yeterli, % 82’si Ca bakımından
yeterlidir. Ancak Fe, Zn, B bakımından % 100’ü, K, Cu bakımından % 96’sı, % 72’si
S ve % 80’i Mn bakımından noksan olarak belirlenmiştir. Bu sonuçlar ışığında
bölgede toprak ve yaprak analizlerinin değerleri karşılaştırıldığında K, Fe, Cu, Zn,
Mn, B bakımından noksanlıklar olduğu görülmüştür. Gübreleme uygulamalarında
geleneksel metotlar yerine modern teknikler kullanılarak analize dayalı gübrelemenin
yapılması çay tarımının geleceği açısından son derece önemli olduğu görülmüştür.,
The aim of the study was to determine the plant nutrient levels of some tea (Camelia
Sinensis) gardens in Rize with the soil and leaf analyses. For this puspose, leaf and
soil samples were taken from 50 gardens in Rize city's villages and districts. The leaf
samples were taken in three seperate period as middle of May to beginning of June
(1st shoot), middle of July to beginning of August (2nd shoot), at the end of August
to at the beginning of September (3rd shoot), respectively. The soil samples were
taken from 0 to 30 cm depth. The results of leaf and soil samples were compared
with the optimum and boundary values.
According to research findings, the garden soils have texture as “sandy-loamy” 66
%, “sandy-clayey-loam” 18 %, “loamy sand” 6 % and “clayey” 4 %. The pH’s of
soil vary between 3.49 to 5.01. All of the soils are saltness. The P contents of soil is
detected in 66 % and enough levels as a result of comparison of the nutrient
concentrations of soil samples with beneficial nutrients critical boundary values in
soil. Although, 50 %, 54 % and 54 % of beneficial K, Mg, Ca concentrations of soils
were identified as low in terms of K, Mg and Ca, respectively. In addition, 76 %, 66
%, 36 % and 98 % microelements of soils were founded at low levels in terms of Mn,
Zn, Cu and B, respectively. According to leaf analyse results, the samples as the
three shoot average were determined enough in the ratio of 100 % in terms of Al, Mg
and P while being it was enough in the ratio of 82 % as compared with the critical
boundary values. However, leaf samples was not enough 100 % in terms of B, Fe,
and Zn, although in terms of K, Cu and Mn were sited in low class with the ratios as
96 %, 96 % and 80 %, respectively. According to these results, mineral nutrition
problem was detected. The overriding importance of modern techniques using and
analyse basis fertilization application was observed instead of conventional methods
at fertilizer applications for the purposes of tea agriculture future.
