Çakıldak Fındık Çeşidinin In Vıtro Sürgün Ucu Kültürü İle Çoğaltılması

Abstract

Bu çalışma, 2019 yılında, Ordu Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü Doku Kültürü laboratuvarında yürütülmüştür. Çalışmada eksplant olarak Çakıldak çeşidinin aktif büyüme dönemindeki sürgün uçları kullanılmıştır. Eksplantların bir kısmı %70 etil alkolde 10 sn süre ile bekletilmiş, diğer yarısına ise etil alkol uygulanmamıştır. Etil alkol uygulanmış ve uygulanmamış tüm eksplantlar, farklı dozlarda sodyum hipoklorid (%0, %5, %10 ve %15) çözeltilerinde farklı sürelerde (0, 10, 15 ve 20 dakika) bekletilerek yüzey sterilizasyonları yapılmıştır. Yüzey sterilizasyonu tamamlanan eksplantlar 2-3 cm uzunluğunda kesilerek hazırlanmıştır. Eksplantlar sürgün teşviki amacıyla farklı dozlarda hazırlanan BA (0, 1, 2, 3, 4, 5 mg/l) içeren MS ve DKW ortamlarında kültüre alınmıştır. Ayrıca DKW (5mg/l BA+100 μl IBA+ 50 μl GA3) ve MS (1 mg/l BA+100 μl IBA+ 50 μl GA3, 1 mg/l BA+100 μl IBA+ 50μl GA3+0.05 g 138 Fe-EDDHA) kombinasyonları da test edilmiştir. Kültüre alınan eksplantlar dikimden 3 hafta sonra aynı dozlarda hazırlanan taze ortamlarda alt kültüre alınmışlardır. Deneme kapsamında uygulamaların karşılaştırılması amacıyla yüzey sterilizasyon aşamasında kararma oranı (%), enfeksiyon oranı (%), sağlıklı gelişen eksplant oranı (%); sürgün oluşumu aşamasında ise oluşan sürgünlerin eksplant canlılığı (%), sürgün uzunluğu (cm), sürgün yaş ağırlığı (g), sürgün kuru ağırlığı (g), nisbi klorofil içeriği (SPAD) özellikleri incelenmiştir. Çalışma sonuçlarına göre Çakıldak çeşidi için sürgün oluşumu aşamasında en uygun ortam kombinasyonu MS 1 mg/l BA +100 μl IBA+50 μl GA3 (1.240 cm) ile MS 3 mg/l BA (1.200 cm) olduğu belirlenmiştir.

This study was carried out in tissue culture laboratory of Ordu University Faculty of Agriculture Depertmant of Horticulture in 2019. In this study, shoot tips of Çakıldak cultivar were used as explant material during active period of growth. Some of the explants were submerged for 10 second in 70% ethyl alcohol, the other half were not treated with ethyl alcohol. Ethyl alcohol was treated and not treated explants were kept in different solutions of NaOCl (0%, 5%, 10%and 15%) for different periods (10, 15 and 20 minutes) and surface sterilization was performed. Explants sterilized were prepared by cutting 2-3 cm in length. The explants are cultured in DKW and MS nutrient medium containing different doses BA (0. 1, 2, 3, 4, 5 mg/l) prepared for shoot formation. The combinations of DKW (5 mg/l BA+100 μl IBA+ 50 μl GA3) and MS (1 mg/l BA+100 μl IBA+ 50 μl GA3, 1 mg/l BA+100 μl IBA+ 50μl GA3+0.05 g 138 Fe-EDDHA) were also tested. Cultured explants were sub-cultured every three weeks after planting in fresh mediums. In order to compare the applications, in the surface sterilization stage; contamination rate (%), browning rate (%), explant survival rate (%) ; in the shooting stage shoot dry weight (g), shoot fresh weight (g), survival rate (%), shoot length (cm) was determined.ın order to compare the applications, explant survival rate (%), shoot length (cm), shoot fresh weight (g), shoot dry weight (g), root fresh weight (g) and root dry weight (g) were determined. The results of our study show that, the most suitable medium combination for Çakıldak cultivar was as MS 3 mg/l (1.200 cm) with MS 1 mg/l BA +100 μl IBA+50 μl GA3 (1.240 cm)