TRT Repertuarındaki Gümüşhane Türkülerinin Makam, Usûl, Ritmik ve Edebi Yönden İncelenmesi

Abstract

Gümüşhane ili gerek kültürel yapısı gerekse folklorik özellikleri yönünden ele alındığında önemli illerimizden birisi olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu araştırmada TRT repertuarında bulunan Gümüşhane yöresine ait türkülerin daha önce makam, usûl, ritmik ve edebi yönden yeteri kadar analizinin yapılmadığı tespit edilmiş olup, yapılan bu çalışmanın Türk halk müziği adına bu boşluğu doldurması yönünden önem arz ettiği düşünülmektedir. Bu bağlamda yapılan bu araştırmanın hem Gümüşhane müzik kültürü açısından hem de Türk halk müziği açısından önemli olduğu düşünülmektedir. Bu araştırma nitel araştırma yöntemleri kullanılarak gerçekleştirilmiş betimsel bir çalışmadır. Araştırma gerçekleştirilirken Literatür taraması ve doküman incelemesi yapılmıştır. Yapılan araştırmanın birinci bölümünde; Türk dünyasının Orta Asya’dan günümüze kültürel etkileşimi hakkında bilgiler verildikten sonra ardından genelden özele bir anlatım metodu izlenerek kültür, müzik kültürü ve Türk müzik kültürü konuları ele alınmıştır. Farklı perspektiflerden Türk halk müziği özelliklerine bakıldıktan sonra ardından araştırmanın problemi ve alt problemleri ifade edilmiştir. Birinci bölümün sonunda araştırma içerisinde kullanılan terimsel ifadeler tanımlar bölümünde açıklanmıştır. İkinci bölümde; araştırmanın yöntemine dair bilgiler ifade edildikten sonra, üçüncü bölümde Gümüşhane’nin tarihi, coğrafi yapısı, demografik özellikleri ve yöredeki müzik hakkında bilgiler verilmiştir. Dördüncü ve beşinci bölümlerde; Doküman incelemesi sonucunda Gümüşhane yöresine ait türkülerin makam, usûl, ritmik ve edebi yönleri analiz edilerek tablolar ve grafikler oluşturulmuştur. Ardından bulgular ve yorum kısmında elde edilen veriler sonuçlandırılarak önerilerde bulunulmuştur.

When Gümüşhane province is considered in terms of both its cultural structure and its folkloric characteristics, it appears as one of our important provinces. In this research, it has been determined that the folk songs belonging to the Gümüşhane region in the TRT repertoire have not been adequately analyzed in terms of mode, usûl, rhythm and literature before, and it is thought that this study is important in terms of filling this gap in the name of Turkish folk music. In this context, it is thought that this research is important both in terms of Gümüşhane music culture and Turkish folk music. This research is a descriptive study carried out using qualitative research methods. While conducting the research, literature review and document review were made. In the first part of the research; After giving information about the cultural interaction of the Turkish world from Central Asia to the present, the subjects of culture, music culture and Turkish music culture are discussed by following a method of expression from general to specific. After looking at the characteristics of Turkish folk music from different perspectives, the problem and sub-problems of the research were expressed. At the end of the first chapter, the terminological expressions used in the research are explained in the definitions section. In the second part; After expressing the information about the method of the research, in the third part, information about the history, geographical structure, demographic characteristics of Gümüşhane and the music in the region are given. In the fourth and fifth chapters; As a result of the document analysis, the makam, usûl, rhythmic and literary aspects of the folk songs belonging to Gümüşhane region were analyzed and tables and graphics were created. Then, the data obtained in the findings and comment section were concluded and suggestions were made.