Çocuklarda İnternet Bağımlılığının Obezite Riski ve Uyku Bozukluğu İle İlişkisinin İncelenmesi

Abstract

Amaç: Bu çalışma çocuklarda internet bağımlılığının obezite riski ve uyku bozukluğu ile arasındaki ilişkinin ve etkileyen faktörlerin incelenmesi amacıyla yapıldı. Gereç ve Yöntem: Tanımlayıcı ve ilişki arayıcı türde olan çalışmanın örneklemini, Samsun Terme’de bir ilköğretim okuluna devam eden 7-10 yaş (1. 2. 3. 4. Sınıf) 458 çocuğun ebeveyni oluşturmuştur. Veriler çalışmaya katılmayı kabul eden ve seçim kriterlerine uyan ebeveynlerden Ebeveyn ve Çocuk Tanıtıcı Bilgi Formu, Aile Çocuk İnternet Bağımlılık Ölçeği (AÇİBÖ), Aile Beslenme Fiziksel Aktivite Ölçeği (ABFAÖ), Çocuklar İçin Uyku Bozukluğu Ölçeği (ÇUBÖ) ile toplandı. Verilerin analizinde, tanımlayıcı istatistiksel yöntemler, Kolmogrow-Smirnov testi, t-testi, Mann-Whitney U testi, Kruskal-Wallis testi, Pearson veya Spearman korelasyon katsayıları ve linear regresyon analizi kullanıldı. Ölçeklerin iç geçerliliği Cronbach alfa katsayısı ile değerlendirildi. Önemlilik düzeyi p<0.05 alındı. Bulgular: Çocukların yaş ortalaması 7.83±1.12 olup, %48.7’i erkek ve %51.3’ü kızdır. Çocukların BKİ 17.16±1.82 olup %81’i sağlıklı kiloda, %4.8’inin ise obez olduğu belirlendi. Çocukların %69.7’si interneti günde 1-2 saat arasında kullandığı, %41.3’ünün internet kullanım sırasında bir şeyleri yiyip içtiği, %11.4’ünün ev dışında oyun oynamadığı ve %11.8’inin sabah keyifsiz uyandığı belirlendi. Araştırmada çocukların AÇİBÖ puan ortalaması 24.78±13.28, ABFAÖ puan ortalaması 50.28±5.75 ve ÇUBÖ puan ortalaması 39.39±7.96 olarak saptandı. AÇİBÖ puanlarına çocukların %94.8’i belirti göstermediği ve %5.2’si sınırlı semptom gösterdiği belirlendi. Çocukların BKİ ile AÇİBÖ toplam puanları arasında istatistiksel olarak anlamlı pozitif yönlü çok zayıf bir ilişki saptandı (r=0.19; p<0.001). Çocukların günlük uyku süresi (saat) ile AÇİBÖ puanları arasında istatistiksel olarak anlamlı negatif yönlü çok zayıf bir ilişki belirlendi (r=-0.112; p<0.05). ABFAÖ toplam puanı ile AÇİBÖ toplam puanları arasında istatistiksel olarak anlamlı negatif yönlü çok zayıf bir ilişki (r=-0.125; p=0.007), ÇUBÖ toplam puanı ile AÇİBÖ toplam puanları arasında ise istatistiksel olarak anlamlı pozitif yönlü orta şiddette bir ilişki bulundu (r=0.448; p<0.001). Regresyon analizine göre, AÇİBÖ’nin ABFAÖ (p=0.007) ve ÇUBÖ (p<0.001) üzerinde önemli düzeyde belirleyici olduğu saptandı. Sonuç: Çalışmanın sonucunda internet kullanımındaki artışın fiziksel aktivite ve sağlıklı beslenme davranışlarını olumsuz yönde etkilediği, uyku bozukluklarını arttırdığı belirlendi.

Aim: This study was performed with the aim of investigating the correlation and the effective factors between internet addiction, obesity risk and sleep disorders in children. Material and Method: The sample for this descriptive and relational search type study comprised the parents of 458 children aged 7-10 years attending a primary school (1st, 2nd, 3rd, 4th grades) in Terme, Samsun. Data were collected from parents accepting participation in the study and abiding by the inclusion criteria using the Parent and Child Descriptive Information Form, Parent Child Internet Addiction Test (PCIAT), Family Nutrition and Physical Activity (FNPA) tool and Sleep Disturbance Scale for Children (SDSC). Analysis of data used descriptive statistical methods, the Kolmogorov-Smirnov test, t test, Mann-Whitney U test, Kruskal Wallis test, Pearson or Spearman correlation coefficients and linear regression analysis. The internal validity of the scales was assessed with the Cronbach alpha coefficient. The significance level was taken as p<0.05. Results: The mean age of children was 7.83±1.12 years, with 48.7% boys and 51.3% girls. For children, BMI was 17.16±1.82 with 81% at healthy weight and 4.8% obese. Among children, 69.7% spent 1-2 hours per day on the internet, 41.3% ate or drank during internet use, 11.4% did not play outside the house and 11.8% woke with difficulty in the morning. In the research, the mean PCIAT score for children was 24.78±13.28, mean FNPA score was 50.28±5.75 and mean SDSC score was 39.39±7.96. For PCIAT scores, 94.8% of children did not have symptoms and 5.2% displayed limited symptoms. There was a statistically significant, positive and weak correlation between the BMI and PCIAT scores of children (r=0.19; p<0.001). There was a statistically significant, negative and very weak correlation identified between the daily sleep duration (hours) of children and PCIAT scores (r=-0.112; p<0.05). There was a statistically significant, negative and very weak correlation between FNPA total score with PCIAT total score (r=-0.125; p=0.007). There was a statistically significant, positive and moderate correlation between SDSC total score and PCIAT total score (r=0.448; p<0.001). According to regression analysis, PCIAT was a determinant at significant levels for FNPA (p=0.007) and SDSC (p<0.001). Conclusion: As a result of the study, the increase in internet use was determined to negatively impact physical activity and health nutrition behavior, and to increase sleep disturbance.