Teknostresin Çalışan Motivasyonu ve Verimliliğine Etkisi: Ordu İli Sosyal Güvenlik Kurumu Çalışanları Üzerine Bir Araştrma

Abstract

Bu araştırmanın amacı, gelişen teknolojide çalışanların etkisinde kaldıkları teknostresin, çalışanların motivasyonu ve verimliliklerini nasıl etkilediğinin saptanmasıdır. Bu çalışmada stresin etkisi olan teknostres kavramı alt boyutları (tekno aşırı yükleme, tekno karmaşıklık, tekno belirsizlik, tekno rol aşırı yüklemesi) ile test edilmiştir. Araştırmada kullanılan anket 3 bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde demografik özelliklerden bahsedilmekte olup, ikinci bölümde teknostresin etkilerinin araştırılması için 16 soru yer almaktadır. Üçüncü bölümde, çalışanların verimliliğini tespit etmek için 14 soru ve çalışanların motivasyonunu belirlemek için 24 soru bulunmaktadır. Motivasyonu ölçümlemek için motivasyon ölçeği, Mottaz’ın (1985) motivasyon ölçeği kullanılmıştır. Ölçek ile ilgili terimler Saracel vd., (2016) çalışmasından alınmıştır. Teknostres ölçeği, teknostresi ölçümlemek üzere, Çetin (2017), Qiu (2013), Şahan (2021), Alam (2016), Obrovac vd., (2020) çalışmalarından yararlanılmıştır. Verimlilik ölçeği, verimliliği ölçümlemek üzere, Alam (2016), İlseven (2019) çalışmalarından yararlanılmıştır. Bu çalışma bir kamu kurumunun 147 çalışanına uygulanmıştır. Araştırma sonucunda elde edilen veriler SPSS 25 programında analiz edilmiştir. Araştırmada; faktör analizi, kolerasyon ve regresyon analizlerinden yararlanılmıştır. Araştırma sonucunda, tekno karmaşıklık ve tekno belirsizlik alt boyutlarının verimlilik alt boyutlarından teknolojik özgüven üzerinde negatif etkisi olduğu tespit edilirken, tekno aşırı yükleme ve tekno rol aşırı yüklemesi alt boyutlarının pozitif yönde etkisi olduğu tespit edilmiştir. Tekno karmaşıklık ve tekno belirsizlik alt boyutlarının verimlilik alt boyutlarından teknolojik yeterlilik üzerinde negatif yönde bir etkisi bulunurken, tekno aşırı yükleme alt boyutunun pozitif yönde bir etkisi bulunmuştur. Tekno aşırı yükleme alt boyutunun motivasyon alt boyutlarından dışsal faktörler üzerinde ters yönlü bir etkisi olduğu tespit edilmiştir. Tekno aşırı yükleme ve tekno rol aşırı yüklemesi alt boyutlarının motivasyon alt boyutlarından içsel faktörler üzerinde pozitif yönde bir etkisi olduğu bulunmuştur. Tekno belirsizlik ve tekno rol aşırı yüklemesi alt boyutlarının motivasyonun alt boyutlarından beklenti üzerinde pozitif yönde bir etkisi olduğu tespit edilmiştir. Tekno rol aşırı yüklemesi alt boyutunun motivasyonun alt boyutlarından işyeri bağlılığı üzerinde ters yönlü bir etkisi olduğu saptanmıştır.

The aim of this research is to determine how technostress, which employees are affected by in developing technology, affects their motivation and productivity. In this study, the concept of technostress, which is the effect of stress, was tested with its sub dimensions (techno overload, techno complexity, techno uncertainty, role overload). The survey used in the rese arch consists of 3 parts. In the first part, demographic characteristics are mentioned, and in the second part there are 16 questions to investigate the effects of technostress. In the third part, there are 14 questions to determine the productivity of emp loyees and 24 questions to determine the motivation of employees. To measure motivation, the motivation scale, Mottaz's (1985) motivation scale, was used. Terms related to the scale were taken from Saracel et al., (2016) study. The technostress scale used the studies of Çetin (2017), Qiu (2013), Şahan (2021), Alam (2016), Obrovac et al., (2020) to measure technostress. The productivity scale was used to measure productivity, and the studies of Alam (2016) and İlseven (2019) were used. This study was applied to 147 employees of a public institution. The data obtained as a result of the research were analyzed in the SPSS 25 program. In the research, f actor analysis, correlation and analyses were used. As a result of the research, it was found that techno complexity and techno uncertainty sub dimensions had a negative effect on technological self confidence from productivity sub dimensions, while techno overload and techno role overload sub dimensions had a positive effect. While techno complexity and techn o ambiguity sub dimensions had a negative effect on technological competence, techno overload sub dimension had a positive effect. Techno overload sub dimension was found to have an inverse effect on extrinsic factors from motivation sub dimensions. Techno overload and techno role overload sub dimensions were found to have a positive effect on intrinsic factors among motivation sub dimensions. Techno uncertainty and techno role overload sub dimensions were found to have a positive effect on expectancy, one of the sub dimensions of motivation. Techno role overload sub dimension was found to have an inverse effect on workplace commitment, one of the sub dimensions of motivation.