Brecht Estetiği Çerçevesinde Theodoros Angelopoulos’un Üçlemeleri

Abstract

Bertolt Brecht, Aristoteles’in ‘’ Dramatik Tiyatro’’ teorisine karşılık olarak ‘’Epik Tiyatro’’ kuramını geliştirmiştir. Brecht, estetik kuramını 1920’lerin başından başlayarak vefatına kadar çalışmalarında sürdürmüştür. Brecht, katharsis ve özdeşleşmeye karşıt bir kavram olarak ‘yabancılaşma efektini’ savunmuştur. Karakter veya olaylarla özdeşleşen seyirci, olayları değerlendirme, sorgulama ve eleştirme açısından pasif kalır. Brecht’in estetiği ise buna karşı olarak yabancılaşma efektiyle, seyirciye izlediği şeyin bir oyun olduğu gerçeği yansıtılır. Bu sayede de seyirci, olaylara ve karakterlere karşı daha eleştirel bir bakış açısı kazanır. Brecht’in kuramını oluşturan sekiz kavram vardır ve bunlar yalnızca tiyatro ile sınırlı kalmamıştır, sinemayı da etkilemiştir. Bercht’in estetik kuramından etkilenen pek çok yönetmenler vardır. Bunlardan biri de Theodoros Angelopoulos’dur. Angelopoulos, filmlerinde Brecht’in estetik kuramındaki kavramlarla kendi mizansenini birleştirerek şekillendirmiştir. Seyirci, tıpkı epik tiyatroda olduğu gibi yabancılaşmaya uğrar ve izlediğinin bir film olduğu gerçeği yansıtılır. Bu çalışmanın amacı, Bertolt Brecht’in Estetik kuramının tanımının yapılması ve estetik kuramında yer alan kavramlar çerçevesinde, Theodoros Angelopoulos’un ‘’Tarih Üçlemesi’’, ‘’Sessizlik Üçlemesi’’, ‘’Sınır Üçlemesi’’ ve ‘’Modern Yunan Üçlemesi’’ adlı üçlemelerinden seçilen farklı dönemlere ait dört film ekseninde, çözümlenmesini amaçlamaktadır.

Bertolt Brecht developed the theory of ‘’Epic Theatre’ in respose to Aristotle’s theory of ‘’Dramatic Theatre’’. Brecht continued his theory of aesthetics in his work form the early 1920s until his death. Brecht advocated the ‘alienation effect’ as a concept opposed to catharsis and identification. The audience, who does not identify with the character and events, remains passive in terms of evaluating, questioning and criticizing the events. Brecht’s aesthetics, in contrast to this, with the effect of audience the fact taht what he is watching is a play.In this way,the audience gains a more critical angele towards events and characters. There are eight concepts that make up Brecht’s aesthetic theory. Brecht’s aesthetic theory was not limited to theater, but also influenced cinema. There are many directors who were influenced by Brecht’s aesthetic theory. One of them is Theodoros Angelopoulos. In his films, Angelopoulos combined the concepts of Brecht’s aesthetic theory with hisown mise en scene. The audience is alienated, just like in epic theatre. The fact that what he is watching is a movie is reflected. The aim of this study is to define Bertolt Brecht’s aesthetic theory and to analyze it in the axis of four films beleonging to different periods selected from Theodors Angelopoulos trilogies named ‘’History Trilogy’’,’’ Silence Trilogy’’, ‘’ Border Trilogy’’ and ‘’Modern Greek Trilogy’’ within the framework of the concepts contained in the aesthetic theroy.