Değirmen Güvesi, Ephestıa Kuehnıella Zeller (Lepıdoptera: Pyralıdae)’Nın Bazı Glütensız Unlarda Popülasyon Parametrelerinin Karşılaştırılması

Abstract

Tahıllarda glüten önemli bir protein olup yüksek kaliteli unlu mamüllerin üretimi için gereklidir. Ancak glüten alerjisi veya intoleransı olan kişilerde çölyak hastalığına neden olmaktadır. Glüten alerjisi olan kişiler için alternatif birçok tarımsal ürün bulunmakta ve bu ürünlere olan artan talebi karşılamak için ithalata ihtiyaç duyulmaktadır. Depolanmış ürünlerde zarara neden olan önemli türlerden biri değirmen güvesi, [Ephestia kuehniella Zeller (Lepidoptera: Pyralidae)]’dir. Böceklerin biyolojisi, besin özelliklerine göre farklılık göstermektedir. Bu çalışmada glütensiz tarımsal ürünlerden olan darı [Panicum miliaceum L. (Poaceae)], karabuğday [Fagopyrum esculentum Moench (Polygonaceae)], sorgum [Sorghum sp. L. (Poaceae)] ve tef [Eragrostis tef (Zucc.) (Poaceae)]’den elde edilen unların E. kuehniella’nın biyolojik özelliklerine olan etkisi laboratuvar koşullarında araştırılmıştır. Ergin öncesi ve ergin döneminin gelişim süreleri, toplam gelişim süresi, üreme ve yaşam tablosu parametreleri, iki eşeyli yaşam tablosu teorisine göre analiz edilmiştir. Kalıtsal üreme yeteneği (r) ve üreme gücü sınırı (λ) besinler arasında farklılık götermiştir ve tef ununda yetiştirilen E. kuehniella için en yüksek değerler bulunurken (r: 0.1017, λ: 1.1070), darı (r: 0.0891, λ: 1.0932) ve sorgum (r: 0.0921, λ: 1.0964) unları arasında bir fark yoktur. Ancak bu parametreler karabuğday ununda en düşük bulunmuştur (r: 0.0832, λ: 1.0868). Tef unu, daha kısa ergin öncesi ve toplam gelişme süresi, üreme dönemi ile birlikte demografik parametreler ve popülasyon projeksiyonuna dayanarak E. kuehniella için uygun bir ortam sağladığı ve diğer unlara göre daha uygun bir konukçu olduğu belirlenmiştir.

Gluten is a vital protein found in cereal grains and is essential for producing high-quality baked goods. However, it can cause celiac disease in individuals who are allergic or intolerant to gluten. To meet the growing demand for alternative gluten-free products, there is a need for imports of these products. The Mediterranean flour moth, [Ephestia kuehniella Zeller (Lepidoptera: Pyralidae)], is an one of the important pest that causes damage to stored products. The biology of insects differs according to their characteristics of hosts. In this study, the effect of flour made from gluten-free crops such as millet [Panicum miliaceum L. (Poaceae)], buckwheat [Fagopyrum esculentum Moench (Polygonaceae)], sorghum [Sorghum sp. L. (Poaceae)], and tef [Eragrostis tef (Zucc.) (Poaceae)], on the biology of E. kuehniella was investigated under laboratory conditions. The pre-adult and adult developmental periods, total development time, reproduction, and life table parameters were analyzed using age-stage two sex life table theory. The intrinsic rate of increase (r) and finite rate of increase (λ) varied between the different flours, with the highest values recorded for E. kuehniella grown in teff flour (r: 0.1017, λ: 1.1070). The was no difference between, millet (r: 0.0891, λ: 1.0932) and sorghum (r: 0.0921, λ: 1.0964) flours. However, buckwheat flour had the lowest values (r: 0.0832, λ: 1.0868). Teff flour was found to provide the most suitable environment and host among the tested flours for the E. kuehniella, based on shoreter pre-adult and total development time, reproduction period, alonh with life table parameters, and population projection.