Kokulu Üzümün (Vitis Labrusca L.) Kuraklık Stresine Toleransının Peg Uygulamasıyla In Vıtro Koşullarda Belirlenmesi

Abstract

Bu çalışma 2019 vejetasyon döneminde Ordu Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümünde yer alan doku kültürü laboratuvarında gerçekleştirilmiştir. Bitkisel materyal olarak, ‘Balıkçı Siyahı’ üzüm tipinin (Vitis labrusca L.) aktif büyüme dönemindeki sürgün uçları kullanılmıştır. Eksplantlar yüzey sterilizasyonları yapıldıktan sonra sürgün oluşturması amacıyla1 mg/l Benzil Adenin’ in (BA) bulunduran Murashige and Skoog (MS) besin ortamı içinde kültüre alınmıştır. BA içeren ortamda kültüre alınan eksplantlardan süren sürgünler köklendirme aşamasında beş farklı Polietilen Glikol (PEG) dozu (%0, 1.5, 3.0, 4.5, 6.0) içeren MS besin ortamına transfer edilmiştir. Üç haftalık kültür sonunda bu sürgünlerde bitki canlılığı (%), sürgün uzunluğu (cm), sürgün boğum sayısı (n), sürgündeki yaprak sayısı (n), klorofil miktarı, sürgün yaş ağırlığı (g), sürgün kuru ağırlığı (g), yaprak taze ve kuru ağırlığı (g), hücre zarı zararlanma oranı (%), zararlanma derecesi, sürgün tolerans oranı, yaprak turgor ağırlığı (g), eksplant oransal su kapsamı (%), iyon akışı (%), kök sayısı (n), kök uzunluğu (cm), kök yaş ve kuru ağırlığı (g) incelenmiştir. Sonuç olarak PEG dozlarının artmasıyla hücre zarı zararlanma oranının, zarar derecesinin, iyon akışının arttığı, büyüme ve gelişmenin gerilediği, bitki yaş ve kuru ağırlığı ile kök sayısı, kök uzunluğu, kök yaş ve kuru ağırlığının azaldığı belirlenmiştir. Özellikle %4.5 ve %6.0 PEG içeren besin ortamlarında zararlanmanın fazla olup bitkide büyüme ve gelişmenin önemli ölçüde azaldığı tespit edilmiştir.

This study was carried out in the tissue culture laboratory of the Horticulture Department of Faculty of Agriculture of Ordu University during the vegetation period of 2019. As the plant material, the shoot tips of the ‘Balıkçı Siyahı’ genotype (Vitis labrusca L.) were used during the active growth period. The explants were cultured in Murashige and Skoog (MS) nutrient medium containing 1 mg/l Benzyl Adenine (BA) to form shoots after surface sterilization. Growing shoots from explants cultured in BA media were transferred to MS nutrient medium containing five different Polyethylene Glycol (PEG) doses (0, 1.5, 3.0, 4.5, 6.0 %) during rooting. Plant viability (%), shoot length (cm), number of shoot internodes (n), number of leaves in the shoot (n), chlorophyll amount, shoot wet weight (g), shoot dry weight (g), wet and dry weight of leaves (g), cell membrane damage rate (%), degree of damage, shoot tolerance rate, leaf turgor weight (g), explant proportional water scope (%), ion flow (%), number of roots (n), root length (cm), wet and dry weight of roots (g) were examined at the end of three weeks of culture on these shoots. As a result, with increasing PEG doses, it was determined that cell membrane damage rate, damage level, ion flow increased. Growth and development, wet and dry weight of plant and root number, root length, wet and dry weight of root decreased.